Ciąża to okres, w którym pracownica ma szczególne prawa. Pracodawca nie może jej zwolnić, a jeśli umowa miałaby się skończyć w czasie ciąży, musi ona zostać przedłużona. Ale co, jeśli to kobieta sama chce odejść z pracy? Czy może potem zmienić zdanie z powodu ciąży? Druga sytuacja to ciąża na wypowiedzeniu – czy można cofnąć rozwiązanie umowy w takiej sytuacji? Odpowiadamy na te i wiele innych pytań!
Zobacz też: Jak wygląda powrót do pracy po macierzyńskim – jak się do niego przygotować?
Ciąża na wypowiedzeniu – wyjasniamy ważne kwestie:
- Wypowiedzenie a ciąża – szczególna ochrona kobiet przed zwolnieniem
- Czy ciąża w okresie wypowiedzenia również gwarantuje ochronę?
- Złożyłam wypowiedzenie i zaszłam w ciążę – co dalej?
- Dowiedziałam się o ciąży po okresie wypowiedzenia – co w takiej sytuacji?
- Ciąża na wypowiedzeniu – wyjaśniamy nurtujące kwestie
Wypowiedzenie a ciąża – szczególna ochrona kobiet przed zwolnieniem
Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownicą w czasie ciąży oraz podczas urlopu macierzyńskiego, chyba że istnieją przesłanki do zwolnienia dyscyplinarnego z winy pracownicy, a zakładowa organizacja związkowa wyrazi na to zgodę.
Wyjątkiem od tej zasady są pracownice w ciąży zatrudnione na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca.
Art. 177 Kodeksu pracy:
§ 1. W okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może:
- prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
- wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Umowa o pracę, która ma się skończyć po trzech miesiącach ciąży, jest automatycznie przedłużana do dnia porodu. Dotyczy to umów na czas określony, na czas wykonania określonej pracy lub na okres próbny dłuższy niż miesiąc. Jedynie umowy na zastępstwo za innego pracownika nie są przedłużane.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić ciężarnej pracę, która będzie bezpieczna dla niej i jej dziecka. Jeśli to niemożliwe, musi zwolnić ją z wykonywania obowiązków służbowych na niezbędny czas, jednak z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
W przypadku, gdy zmiana warunków pracy, skrócenie czasu pracy lub przeniesienie zawodowe spowodują obniżenie wynagrodzenia pracownicy, przysługuje jej prawo do dodatku wyrównawczego.
Przepisy te mają zastosowanie zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn przebywających na urlopie macierzyńskim.
Czy ciąża w okresie wypowiedzenia również gwarantuje ochronę?
W przypadku, gdy pracownica otrzyma wypowiedzenie umowy o pracę, a dopiero po tym fakcie dowie się, że jest w ciąży, ma prawo poinformować pracodawcę o swojej sytuacji. Wtedy wypowiedzenie staje się nieważne, ponieważ Kodeks pracy zapewnia ochronę kobietom w ciąży przed utratą zatrudnienia. Ochrona ta działa wstecz – oznacza to, że nawet jeśli pracodawca złożył wypowiedzenie przed uzyskaniem informacji o ciąży, nie może ono prowadzić do rozwiązania umowy. Zakaz ten dotyczy zarówno samego złożenia wypowiedzenia w trakcie ciąży, jak i rozwiązania umowy na skutek wcześniejszego wypowiedzenia.
Dzięki tej regulacji prawo chroni kobiety w ciąży przed utratą stabilności zatrudnienia w momencie, gdy mogą one potrzebować szczególnego wsparcia i zabezpieczenia socjalnego. Pracownica, po przekazaniu informacji o ciąży, zachowuje prawo do kontynuowania zatrudnienia na dotychczasowych warunkach, a wypowiedzenie przestaje obowiązywać. To rozwiązanie zapewnia, że pracownice w ciąży mogą korzystać z pełni swoich praw, w tym z prawa do macierzyńskiego oraz innych świadczeń związanych z macierzyństwem, takich jak urlop rodzicielski.
Wyjątkiem od tej ochrony mogą być jedynie szczególne przypadki, na przykład sytuacje, gdy pracodawca ma podstawy do rozwiązania umowy dyscyplinarnie z winy pracownicy, ale takie działania wymagają dodatkowej zgody zakładowej organizacji związkowej, o ile taka funkcjonuje w firmie.
Złożyłam wypowiedzenie i zaszłam w ciążę – co dalej?
W sytuacji, gdy pracownica złoży wypowiedzenie umowy o pracę, a następnie dowie się, że jest w ciąży, może uchylić się od skutków złożonego wypowiedzenia. Przepisy Kodeksu pracy oraz orzecznictwo sądów przyznają jej prawo do cofnięcia swojego oświadczenia o rozwiązaniu umowy, jeżeli nie była świadoma swojego stanu w momencie składania wypowiedzenia.
Czy można cofnąć wypowiedzenie?
Cofnięcie wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownicę w ciąży jest zazwyczaj możliwe jedynie w określonych przypadkach. W świetle aktualnego orzecznictwa pracownica, która decyduje się na rozwiązanie umowy o pracę, będąc w ciąży, powinna być świadoma, że rezygnuje z przysługujących jej praw, takich jak urlopy związane z macierzyństwem. Jednakże, jeśli kobieta nie wiedziała o swojej ciąży w momencie składania wypowiedzenia, może skutecznie uchylić się od konsekwencji tej decyzji, powołując się na nieświadomość stanu ciąży. W takiej sytuacji umowa o pracę z dotychczasowym pracodawcą będzie kontynuowana.
Wycofanie wypowiedzenia powinno nastąpić na wniosek, w którym pracownica powoła się na działanie pod wpływem błędu.
Cofnięcie wypowiedzenia umowy o pracę z powodu ciąży wzór:
Wniosek o cofnięcie wypowiedzenia umowy o pracę powinien zawierać:
- dane pracownicy;
- datę złożenia wypowiedzenia;
- informację o cofnięciu wypowiedzenia wraz z podaniem powodu;
- zaświadczenie o stanie ciąży.
Dowiedziałam się o ciąży po okresie wypowiedzenia – co w takiej sytuacji?
Jeśli pracownica dowiedziała się, że jest w ciąży po zakończeniu okresu wypowiedzenia i formalnym rozwiązaniu umowy o pracę, ochrona wynikająca z Kodeksu pracy nie działa wstecz w takim przypadku. Oznacza to, że nie będzie mogła cofnąć wypowiedzenia ani domagać się przywrócenia do pracy, ponieważ umowa została już prawnie zakończona.
Ciąża na wypowiedzeniu – wyjaśniamy nurtujące kwestie
Z jakimi konsekwencjami wiąże się zajście w ciąże na wypowiedzeniu?
Jeśli pracownica zajdzie w ciążę w trakcie trwania okresu wypowiedzenia, przysługuje jej ochrona prawna. W takim przypadku może zgłosić ciążę pracodawcy, a wypowiedzenie staje się nieważne. Oznacza to, że umowa o pracę powinna być kontynuowana na dotychczasowych warunkach, a rozwiązanie stosunku pracy, które wynikałoby z wcześniej złożonego wypowiedzenia, nie może dojść do skutku.
Ciąża a koniec umowy – czy można nie przedłużyć umowy kobiecie w ciąży?
Zasady dotyczące ciąży a końca umowy należy rozpatrywać indywidualnie w zależności od rodzaju umowy:
- Umowa na czas określony lub okres próbny powyżej 1 miesiąca – jeśli kobieta zatrudniona na umowę na czas określony lub na umowę na okres próbny dłuższy niż 1 miesiąc zajdzie w ciążę, a jej umowa miałaby się rozwiązać po trzecim miesiącu ciąży, pracodawca ma obowiązek przedłużyć jej umowę do dnia porodu.
- Umowa na okres próbny krótszy niż 1 miesiąc – w przypadku umowy na okres próbny krótszy niż jeden miesiąc, pracodawca nie ma obowiązku przedłużenia umowy, nawet jeśli pracownica jest w ciąży.
- Umowa na czas nieokreślony – w przypadku umowy na czas nieokreślony pracodawca nie może rozwiązać umowy z pracownicą w ciąży, a ochrona przysługuje jej przez cały okres ciąży i urlopu macierzyńskiego.
- Zasiłek macierzyński po zakończeniu umowy – jeśli umowa o pracę na czas określony lub umowa na okres próbny, która została przedłużona do dnia porodu, zakończy się po narodzinach dziecka, pracownica nie ma prawa do dalszego zatrudnienia, ale przysługuje jej zasiłek macierzyński.
Likwidacja stanowiska pracy a ciąża
Likwidacja stanowiska pracy w czasie ciąży pracownicy również jest szczególną sytuacją zależną od rodzaju zawartej umowy:
- Umowa na czas nieokreślony – w przypadku umowy na czas nieokreślony pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę z kobietą w ciąży, nawet jeśli dochodzi do likwidacji jej stanowiska pracy. Pracodawca w takim przypadku musi poszukać dla niej innego stanowiska pracy, które odpowiada jej kwalifikacjom lub przesunąć ją na inne obowiązki.
- Umowa na czas określony – jeśli kobieta w ciąży pracuje na podstawie umowy na czas określony lub na okres próbny dłuższy niż miesiąc, która miałaby wygasnąć po upływie trzeciego miesiąca ciąży, pracodawca musi przedłużyć umowę do dnia porodu, nawet w przypadku likwidacji stanowiska. Umowa kończy się w dniu porodu, a pracownica nie ma prawa do dalszego zatrudnienia, ale przysługuje jej zasiłek macierzyński.
- Likwidacja całego zakładu pracy – jeśli dochodzi do likwidacji całego zakładu pracy (czyli całej firmy), ochrona przed zwolnieniem nie ma zastosowania. W takiej sytuacji pracodawca może rozwiązać umowę z pracownicą, niezależnie od tego, czy jest ona w ciąży.
To może Cię zainteresować: Likwidacja stanowiska pracy – odprawa i okres wypowiedzenia
Prawo chroni kobiety w ciąży przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Pracodawca może to zrobić tylko w bardzo wyjątkowych sytuacjach, dokładnie opisanych w Kodeksie pracy. Ponadto, jeśli kobieta w ciąży zdecyduje się odejść z pracy, ale później zmieni zdanie, ma prawo cofnąć swoją decyzję.
Dowiedz się więcej:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Jak zapytać o wynik rekrutacji? Po jakim czasie dzwonią w sprawie pracy?
Praca Holandia – ile zarabia się w Holandii? Jakie formalności trzeba wypełnić?
Walka z dyskryminacją w pracy: przyczyny, skutki i strategie przeciwdziałania nierównościom
Kierunek lekarski – jak wygląda? Ile trwa? Prawdziwe wyzwanie dla ambitnych
Jak wyglądają targi pracy? Jak się przygotować?
Piramida finansowa co to? Jak działają piramidy finansowe?
Praca Dania – jak wygląda życie i praca w Danii?
Zarządzanie czasem – jak ważna jest dobra organizacja pracy?
Jakie pytania zadać na rozmowie kwalifikacyjnej w 2024
Metoda SMART – cele zawodowe: jak je wyznaczać?
Digital marketing – co to? Co warto wiedzieć o marketingu cyfrowym?
Dlaczego warto zdobyć tytuł MBA? Studia MBA: korzyści dla Twojej kariery i rozwoju zawodowego
CV bez doświadczenia – jak napisać CV bez doświadczenia zawodowego?
