Nie wszystkie firmy są w stanie sprostać wyzwaniom dzisiejszego rynku. Składa się na to wiele czynników – kryzys ekonomiczny, automatyzacja czy niespodziewane wypadki losowe, które powodują konieczność cięcia kosztów. Jednym ze sposobów radzenia sobie z problemami finansowymi jest redukcja etatów. Ponieważ zwolnienia grupowe są winą pracodawcy – tracący zatrudnienie zyskują w takiej sytuacji określone prawa. Dowiedz się więcej o zwolnieniach grupowych.
Zwolnienia grupowe 2024 – spis treści:
- Czym jest zwolnienie grupowe?
- Zwolnienia grupowe od ilu osób?
- Zwolnienia grupowe odprawa – wysokość odprawy przy zwolnieniach grupowych
- Masowe zwolnienia – co jeszcze warto wiedzieć?
Czym jest zwolnienie grupowe?
Zwolnienie grupowe może pojawić się w każdym zakładzie pracy bez względu na branżę, wielkość, czy liczbę zatrudnionych osób. Przyczyny takiej sytuacji są różne:
- ogłoszenie upadłości zakładu pracy;
- likwidacja zakładu pracy;
- utrata płynności finansowej;
- zerwanie współpracy z najważniejszymi kontrahentami firmy.
Ustawa o zwolnieniach grupowych
Zwolnienia grupowe reguluje Kodeks pracy oraz Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Znajdziesz w nich szczegółowe zasady przeprowadzania zwolnień grupowych, co zapobiega wszelkim nadużyciom z tego tytułu. Konkretne zapisy wskazują, jakich zasad musi przestrzegać pracodawca przeprowadzający zwolnienia grupowe:
- nie może zatrudnić nowych pracowników na likwidowane stanowiska;
- nie może pozbawić pracy wskutek zwolnienia grupowego niektórych osób:
- kobiet w ciąży,
- osób w wieku przedemerytalnym (objętych okresem ochronnym przed emeryturą),
- pracownic przebywających na urlopie macierzyńskim,
- pracowników sprawujących określone funkcje np. członków rady pracowniczej czy społecznych inspektorów pracy);
Wyjątek od powyższych stanowi sytuacja, w której doszło do likwidacji lub upadłości zakładu pracy;
- zarząd organizacji związkowej musi wyrazić zgodę na przeprowadzenie grupowych zwolnień.
Grupowe zwolnienia pracowników, a szczególna ochrona przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy
Jeśli pracownicy objęci są szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy – pracodawca może wypowiedzieć wyłącznie dotychczasowe warunki pracy i płacy. Dotyczy to pracowników:
- którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego (jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku);
- w ciąży i w czasie urlopu macierzyńskiego;
- będących członkami rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego;
- będących członkami zarządu zakładowej organizacji związkowej, upoważnionymi do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy;
- będących członkami specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej;
- będących członkami specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego albo przedstawicielami pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek;
- będących społecznymi inspektorami pracy;
- powołanych do odbycia czynnej służby wojskowej, służby zastępczej, zasadniczej służby wojskowej lub przeszkolenia wojskowego;
- będących członkiem rady pracowników lub przedstawicielem pracowników uprawnionymi do uzyskania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji.
Zwolnienia grupowe od ilu osób?
Grupowe zwolnienia zawsze budzą pewne wątpliwości i niepokój, ponieważ, jak sama nazwa wskazuje, musi dojść do zwolnienia pewnej grupy osób. Zgodnie z przepisami prawa chodzi o zwolnienia w zakładach zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Dodatkowo odprawiona musi być liczba osób wyższa lub równa minimalnej dla danego przedsiębiorstwa:
- 10 pracowników – dotyczy firm zatrudniających mniej niż 100 pracowników;
- 10 proc. pracowników – dotyczy firm zatrudniających od 100 do 300 pracowników;
- 30 pracowników – dotyczy firm zatrudniających 300 osób i więcej.
Zwolnienia grupowe odprawa – wysokość odprawy przy zwolnieniach grupowych
Zgodnie z ustawą pracownikom objętych zwolnieniami grupowymi przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
- dwumiesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
- trzymiesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
Nie oznacza to, że pracodawca nie może wypłacić wyższych odpraw, powinien jednak skonsultować to ze związkami zawodowymi, bądź taka informacja powinna zostać sprecyzowana w regulaminie zwolnień grupowych.
Co ważne, odprawa przy zwolnieniach grupowych nie może przekroczyć kwoty 15-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Masowe zwolnienia – co jeszcze warto wiedzieć?
Zwolnienia grupowe a zwolnienie lekarskie
W przypadku zwolnień grupowych pracodawca ma prawo do wypowiedzenia umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, ale też w trakcie innej usprawiedliwionej nieobecności, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Zwolnienia grupowe a ciąża
Pracownica w ciąży podczas zwolnień grupowych podlega specjalnej ochronie. Tym samym obowiązki pracodawcy wobec niej zostały uregulowane odrębnymi przepisami, które obowiązują od początku ciąży, ale także przez okres urlopu macierzyńskiego i do jego zakończenia.
To wszystko sprawia, że rozwiązanie stosunku pracy z kobietą w ciąży możliwe jest tylko w określonych przypadkach:
- gdy pracownica popełni czyn kwalifikujący się do zwolnienia dyscyplinarnego np. ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych lub przestępstwo;
- gdy dojdzie do upadłości/ likwidacji zakładu pracy.
Zwolnienia grupowe (odprawa) a okres wypowiedzenia
Podobnie, jak w przypadku standardowej procedury zwolnienia, również podczas zwolnień grupowych obowiązują standardowe okresy wypowiedzenia zawarte w Kodeksie pracy:
W przypadku umowy o pracę na czas określony i umowy o pracę na czas nieokreślony:
- 2 tygodnie wypowiedzenia – dla pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc – dla pracowników zatrudnionych co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące – dla pracowników zatrudnionych co najmniej 3 lata.
W przypadku umowy o pracę na okres próbny:
- 3 dni robocze – dla pracowników, których okres próbny nie przekracza 2 tygodni
- 1 tydzień – dla pracowników, których okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie – dla pracowników, których okres próbny wynosi 3 miesiące.
Skorzystaj też z naszych pozostałych poradników:
Własna działalność – jak założyć firmę? Jak otworzyć działalność jednoosobową?
CV naukowe – jak napisać życiorys naukowy?
Outsourcing co to? Wady i zalety + rodzaje outsourcingu
ATS system do rekrutacji – czym jest?
Przykładowe CV
Multitasking – o co chodzi? Czy wielozadaniowość jest efektywna?
Wolny zawód – co to jest wolny zawód? Lista wolnych zawodów
Praca Czechy – jak wygląda praca i życie w Czechach? + Zarobki Czechy
Etyka zawodowa co to? Poznaj podstawowe zasady etyki zawodowej
Prawnik – ile zarabia prawnik? Co robić po prawie?
Wzory CV
Work life balance – jak osiągnąć równowagę w życiu?
Okresowa ocena pracownika + metody oceniania pracowników
Ustawa o ochronie danych osobowych – co to jest ochrona danych osobowych i na czym polega RODO?
Jak opisać sekcję “o mnie” w CV? Co napisać o sobie w CV?
Elementy CV – jaka jest odpowiednia budowa CV?
Szablony CV
Netto brutto – brutto ile to netto? Sprawdź swoje wynagrodzenie na rękę
