Zastanawiasz się, jaka przerwa należy Ci się w ciągu dnia w pracy? Czy proponowane przez szefa 15 minut na odpoczynek w trakcie 8 godzin jest wystarczające? Każdemu pracownikowi w Polsce przysługuje przerwa z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, co zostało uregulowanie przez ustawę z dnia 26 czerwca 1974 roku, czyli Kodeks pracy. Warto orientować się w tej kwestii, szczególnie że długość przerwy w pracy uzależniona jest od wielu czynników, jak np. charakter pełnionych obowiązków czy długość ich wykonywania. W tym artykule prezentujemy najważniejsze informacje dotyczące przerw w pracy. Ile trwa przerwa w pracy? Dowiedz się więcej!

Z tego artykułu dowiesz się:

Potrzebujesz CV?

Zarejestruj się i korzystaj z naszego kreatora CV!

Stwórz CV

Ile wynosi przerwa w pracy? – Kodeks pracy

Najbardziej znana i najczęściej wykorzystywana przez pracodawców długość przerwy wynosi 15 minut. To tzw. przerwa śniadaniowa w pracy, która jest wliczona do czasu (otrzymasz za nią wynagrodzenie) każdej osobie zatrudnionej na umowie o pracę. Skąd popularność 15-minutowej przerwy? Jest to związane z przepisami Kodeksu pracy, który w art. 134  jasno wskazuje, że:

Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. 

Choć z przepisów wynika, że 15 minut to minimalny czas przerwy i może przysługiwać Ci nieco dłuższa chwila odpoczynku, to decyzja o jej przedłużeniu należy tylko do pracodawcy.

Ile przerwy na 8 godzin pracy?

Niestety długość przerwy w przypadku 8-godzinnego dnia pracy również nie ulega zmianie, ponieważ przepis ten dotyczy każdego, kto pracuje powyżej 6 godzin. Zapewne zastanawiasz się więc, ile przerwy na 12 godzin pracy może Ci przysługiwać? Sytuacja jest podobna, jak w powyższych przypadkach i nie zakłada wydłużonej przerwy. Co więcej, jeśli pracujesz w niepełnym wymiarze godzin, czyli mniej niż 6 godzin w ciągu doby, ustawowa przerwa w pracy w ogóle Ci się nie należy. 

Warto również zaznaczyć, że ustawowe przerwy w pracy przysługują jedynie w trakcie trwania pracy, w związku z czym nie możesz z niej zrezygnować na rzecz np. wcześniejszego opuszczenia swojego stanowiska. 

Dodatkowa przerwa w pracy – kodeks

Może się okazać, że 15 minut to zdecydowanie za krótko, dlatego Kodeks pracy dopuszcza możliwość wprowadzenia dodatkowej przerwy, która nie może wynosić więcej niż godzinę. Nie jest jednak wliczana do czasu pracy, w związku z czym nie otrzymasz za nią wynagrodzenia. 

Jak to wygląda w praktyce?

Załóżmy, że pracujesz od 8.00 do 16.00. Jeśli pracodawca zarządzi dodatkową godzinną przerwę, Twój czas pracy wydłuża się do godziny 17.00. Oznacza to, że zyskujesz 1,15 h (przerwa dodatkowa + przerwa śniadaniowa) dodatkowego wolnego w ciągu dnia, jednak musisz się liczyć z późniejszym powrotem z pracy. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku dodatkowych 15 lub 30 minut przerwy – czas pracy zostanie odpowiednio wydłużony.

Art. 141 Kodeks pracy – przerwy dodatkowe:

Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych.

Ponieważ jest to przerwa bezpłatna, możesz ją wykorzystać w dowolny sposób i poza miejscem zatrudnienia. Zdarzają się również wyjątki od tej reguły i pracodawca w akcie lub umowie ustanawiającej przedmiotową przerwę może określić, że na czas jej trwania przysługuje Ci wynagrodzenie. 

Jeśli pracodawca zdecyduje się na wprowadzenie dodatkowej przerwy, zobowiązany jest zawrzeć taką informację w jednym z poniższych dokumentów:

  • układzie zbiorowym pracy;
  • regulaminie pracy;
  • umowie o pracę, jeśli pracodawcę nie obowiązuje ustalenie regulaminu pracy lub układ zbiorowy.

Co z przerwą na papierosa?

Kodeks pracy nie przewiduje dodatkowej przerwy na papierosa. Jednak coraz częściej pracodawcy przyzwalają na wyjście w trakcie pracy.

Dowiedz się więcej:

Gdzie szukać pracy?
Lista zawodów w Polsce
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę
Jak stworzyć profesjonalne CV dla elektryka?
Gotowe wzory CV do wypełnienia
Programista – jak zostać programistą i co robi programista?
Referencje w CV – co to są referencje?

Praca przy komputerze – przerwy. Ile przysługuje przerwy na 8 godzin pracy?

Praca w biurze, która wiąże się z nieustannym wpatrywaniem w ekran monitora to codzienność wielu osób, które w ten sposób narażają swój wzrok na zmęczenie. Z myślą o nich Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej 1 grudnia 1998 roku wprowadziło rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Zgodnie  z nim pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom:

  1. łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nieobciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała — przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub
  2. co najmniej 5-minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Jeśli pracujesz przy ekranie komputera, przysługuje Ci dodatkowe 5 minut przerwy po każdej przepracowanej godzinie, które wlicza się do czasu pracy. Co ważne, przerwy wynikają z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w związku z czym nie można łączyć ich w jedną, dłuższą przerwę. 

Kodeks pracy – przerwa w pracy dla karmiących matek, pracowników fizycznych, młodocianych i niepełnosprawnych

Karmiącym matkom, pracownikom fizycznym, młodocianym i osobom niepełnosprawnym przysługują dodatkowe przerwy w pracy.

Czas przerwy w pracy dla karmiącej matki

Kobieta karmiąca ma prawo do skorzystania z dodatkowych przerw na karmienie, których długość zależna jest od czasu pracy oraz liczby dzieci.

  • Jeśli pracujesz w wymiarze 4-6 godzin, przysługuje Ci jedna 30-minutowa przerwa, przy więcej niż jednym dziecku zostaje ona przedłużona do 45 minut;
  • jeśli pracujesz dłużej niż 6 godzin, możesz skorzystać z dwóch przerw 30-minutowych, odpowiednio 45-minutowych przy więcej niż jednym dziecku;
  • jeśli pracujesz krócej niż 4 godziny, nie przysługuje Ci dodatkowa przerwa na karmienie.

Prawo pracy – przerwa dla matki karmiącej: art. 187

§ 1. Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie.

§ 2. Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują. Jeżeli czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie.

Przerwy dla młodocianych pracowników

Jeśli dobowy wymiar pracy wynosi więcej niż 4,5 godziny, młodocianemu przysługuje 30 minut przerwy. O czym mówi art. 202 Kodeksu pracy:

Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut, wliczaną do czasu pracy.

Pracodawcy zatrudniający osobę nieletnią muszą pamiętać, że nie może ona wykonywać prac wzbronionych, z wyjątkiem sytuacji zatrudniania osoby powyżej 16 roku życia ze względu na konieczność odbycia przygotowania zawodowego. 

Istnieje jeszcze jedna wyjątkowa sytuacja, do której należy praca w mikroklimacie gorącym. W tej sytuacji czas pracy osoby młodocianej nie może przekraczać 3 godzin, z czego po każdych przepracowanych 50 minutach należy się mu 10 minut przerwy.

Potrzebujesz CV?

Zarejestruj się i korzystaj z naszego kreatora CV!

Stwórz CV

Przerwy w pracy dla osoby niepełnosprawnej

Osobom niepełnosprawnym należy się 15 minut dodatkowej przerwy wliczanej w czas pracy. Mogą ją wykorzystać na wypoczynek lub gimnastykę usprawniającą. 

Zasady te reguluje Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych 

Art. 17. Osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.

Ile przerwy na 10 godzin pracy fizycznej?

W przepisach prawnych nie jest rozstrzygnięty łączny czas przerw dla pracowników fizycznych, przez co pracodawcy niechętnie oferują więcej niż 15 minut przerwy śniadaniowej. Należy jednak pamiętać o tym, że zbyt długie wykonywanie niektórych obowiązków w wielu branżach np. budowlanej, może prowadzić do niebezpiecznych dla zdrowia, a nawet życia konsekwencji. 

Choć w Kodeksie pracy w art.145 widnieje przepis, który brzmi:

Skrócenie czasu pracy poniżej norm określonych w art. 129 § 1 dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia może polegać na ustanowieniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy albo na obniżeniu tych norm, a w przypadku pracy monotonnej lub pracy w ustalonym z góry tempie polega na wprowadzeniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.

to nie określa on dokładnie, które prace należą do szkodliwych.

Ile przerwy w pracy przysługuje pracownikowi? Podsumowanie

  • każdemu pracownikowi, pracującemu powyżej 6 godzin dziennie, przysługuje 15 minut tzw. przerwy śniadaniowej wliczonej w czas pracy;
  • dodatkowe 15 minut przerwy otrzymują osoby niepełnosprawne, a także osoby młodociane, pracujące powyżej 4,5 godziny dziennie;
  • osobom pracującym w niepełnym wymiarze godzin (poniżej 6h), nie przysługuje przerwa w pracy;
  • matkom karmiącym przysługują dodatkowe przerwy w czasie pracy, których liczba i długość zależy od liczby posiadanych dzieci (30-90 minut);
  • pracodawca może doliczyć dodatkową przerwę w trakcie pracy, nieprzekraczającą 60 minut (pracownicy zwykle nie otrzymują za nią wynagrodzenia).

Ciekawe CV to wiele praktycznych porad:

CV logistyk – porady, jak napisać CV i list motywacyjny logistyka
Jak powinno wyglądać i co powinno zawierać idealne CV?
Co to jest CV?
CV dla doradcy klienta
Książeczka sanepidowska – jak ją wyrobić?
Jak odpowiadać na pytania o mocne i słabe strony (wady i zalety)?
Rekrutacja w formie AC – jak wygląda? jak się do niej przygotować?
Pokolenie Z – Kim są i co ich charakteryzuje?
Nowoczesne CV – jak je napisać?
Jak napisać podanie o pracę?