Otrzymałeś pieniądze, mieszkanie, samochód lub inne wartościowe przedmioty? Wiąże się to często z koniecznością rozliczenia się z urzędem skarbowym, jednak nie zawsze. W niektórych sytuacjach istnieje możliwość zwolnienia ze wspomnianego zobowiązania wobec państwa. Czy darowizna od rodziców jest opodatkowana? Ile wynosi podatek od darowizny? Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny do urzędu skarbowego? Odpowiadamy na te i wiele innych pytań!
Darowizna od rodziców – wszystko, co musisz wiedzieć:
Co to jest darowizna?
Kodeks cywilny w art. 888 definiuje darowiznę, jako umowę, w której
darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku.
W praktyce oznacza to przekazanie pieniędzy lub rzeczy przez właściciela na rzecz innej osoby.
Darowizna może jednak obejmować nie tylko pieniądze czy przedmioty, ale też określone prawa, takie jak prawo użytkowania wieczystego, własnościowe prawo do lokalu spółdzielczego czy prawa autorskie. Ponadto darowizną może być również umorzenie zobowiązania. Na przykład, jeśli rodzice pożyczają dziecku dużą sumę pieniędzy, którą dziecko ma zwrócić, ale po pewnym czasie decydują się umorzyć ten dług, to takie umorzenie jest darowizną, pod warunkiem że wierzyciel nie oczekuje żadnych świadczeń w zamian za zrezygnowanie z długu.
Ile wynosi podatek od darowizny 2024?
Wysokość podatku od darowizny waha się od 3 proc. do 20 proc. w zależności od wartości darowizny, ale również przynależności darczyńcy i obdarowanego do poszczególnych grup podatkowych.
Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn wyodrębnia trzy takie grupy:
I grupa podatkowa
- małżonkowie
- zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki itd.)
- wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie itd.)
- pasierb
- zięć/ synowa
- rodzeństwo
- ojczym, macocha, teściowie
II grupa podatkowa
- zstępni rodzeństwa (bratankowie, siostrzeńcy, ich dzieci i wnuki)
- rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa (np. bratowa) i rodzeństwo małżonków (np. brat męża), małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.
III grupa podatkowa
- wszyscy pozostali nabywcy
Podatek od darowizny obliczany jest od nadwyżki podstawy opodatkowania, czyli od kwoty wykraczającej ponad kwotę wolną od podatku.
Kwota darowizny wolna od podatku, dla określonej grupy podatkowej wynosi:
- 36 120 zł – pierwsza grupa podatkowa
- 27 090 zł – druga grupa podatkowa
- 5 733 zł – trzecia grupa podatkowa
Podatek od darowizny 2024
Podatek od darowizny płaci się według skali podatkowej, która została określona w art. 15 ust. 1 Ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jak to wygląda w praktyce?
Jak wspomnieliśmy wyżej, podatek nalicza się od kwoty, wykraczającej ponad kwotę wolną od podatku i w zależności od jej wysokości określona jest skala podatkowa różna dla poszczególnych grup podatkowych.
I grupa podatkowa
- Do 11 833 zł: podatek wynosi 3 proc.
- Od 11 833 zł do 23 665 zł: płacisz 355 zł plus 5 proc. od kwoty powyżej 11 833 zł.
- Powyżej 23 665 zł: płacisz 946,6 zł plus 7 proc. od kwoty powyżej 23 665 zł.
II grupa podatkowa
- Do 11 833 zł: podatek wynosi 7 proc.
- Od 11 833 zł do 23 665 zł: płacisz 828,4 zł plus 9 proc. od kwoty powyżej 11 833 zł.
- Powyżej 23 665 zł: płacisz 1893,3 zł plus 12 proc. od kwoty powyżej 23 665 zł.
III grupa podatkowa
- Do 11 833 zł: podatek wynosi 12 proc.
- Od 11 833 zł do 23 665 zł: płacisz 1420 zł plus 16 proc. od kwoty powyżej 11 833 zł.
- Powyżej 23 665 zł: płacisz 3313,2 zł plus 20 proc. od kwoty powyżej 23 665 zł.
Wielokrotna darowizna w rodzinie
Istotnym jest fakt, że powyższe limity dotyczą darowizny w ciągu 5 lat od jednej osoby. W praktyce oznacza to tyle, że darowizna w rodzinie musi zostać zsumowana w okresie 5-letnim, a więc kilka darowizn np. od babci dla wnuka przekazanych w ciągu 5 lat musi zostać zsumowane, jeśli suma przekroczy kwotę wolną od podatku, nabywca musi go zapłacić.
Co ważne, nie sumuje się darowizn otrzymanych od wielu osób z tej samej grupy podatkowej. Choć w 2023 roku pojawiły się takie plany, nie weszły one w życie. To kontrowersyjna propozycja, która oznaczałabym opodatkowanie internetowych zbiórek na leczenie czy też darowizn gości weselnych.
Darowizna od rodziców 2024
Okazuje się, że nieprzekroczenie kwoty wolnej od podatku nie jest jedynym warunkiem zwolnienia z podatku, dotyczy to również najbliższej rodziny, o czym mówi art. 4a Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn:
jeśli darczyńcą jest małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, ojczym czy macocha (tzw. zerowa grupa podatkowa) obdarowany może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku.
Oznacza to, że w ramach I grupy podatkowej wyróżnia się tzw. 0 grupę podatkową. Zerowa grupa podatkowa obejmuje więc:
- małżonków
- zstępnych
- wstępnych,
- pasierba
- rodzeństwo
- ojczyma
- macochę.
W przypadku zerowej grupy podatkowej każda darowizna, bez względu na jej wartość może zostać zwolniona z podatku.
Podatek od darowizny od rodziców – jak go nie płacić?
Darowizna od rodzica lub innej osoby z zerowej grupy podatkowej może zostać zwolniona z opodatkowania bez względu na jej wartość. Po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku nadal możesz skorzystać ze zwolnienia, wystarczy, że w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, zgłosisz otrzymanie darowizny naczelnikowi urzędu skarbowego za pomocą formularza SD-ZZ i dołączysz do niego dowody otrzymania darowizny (np. wydruki z rachunku bankowego).
Dlatego przy otrzymywaniu darowizny od najbliższych członków rodziny, istotne jest, aby dopełnić wszelkich formalności. Dostarczenie wymaganych przez urząd skarbowy dokumentów nie stanowi dużego problemu, a dzięki skorzystaniu z prawa do zwolnienia z podatku od darowizny, np. od rodziców, można zaoszczędzić znaczną kwotę. Należy również pamiętać, że zwolnienie z podatku od darowizny obowiązuje także w sytuacji, gdy dzieci obdarowują rodziców czy dziadków.
Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny do urzędu skarbowego?
Darowizna od rodziców i najbliższych członków rodziny to tzw. darowizna bez podatku, pod warunkiem że po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku (36 120 zł) zostanie ona zgłoszona do urzędu skarbowego.
Darowizna od rodziców poniżej tej kwoty nie musi być zgłoszona do urzędu skarbowego i jest zwolniona z podatku.
Darowizna 100 tysięcy od rodziców a podatek od darowizny 2024
Darowizna pieniężna od rodziców w wysokości 100 tys. musi zostać zgłoszona do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od jej otrzymania na druku SD-Z2, ponieważ przekroczona została kwota wolna od podatku (36 120 zł). Dzięki temu unikniesz podatku.
Zobacz też nasze pozostałe artykuły:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Praca zdalna okazjonalna – co to? Zasady korzystania
Urlop siła wyższa – kiedy przysługuje urlop z powodu siły wyższej?
Najniższa krajowa – co to jest? Najniższa krajowa netto a brutto
Co to jest CV funkcjonalne i czy warto je przygotowywać? [CV funkcjonalne wzór]
Jak w CV wpisać własną działalność gospodarczą?
Urząd Skarbowy praca – jak wygląda praca w Urzędzie Skarbowym i jak ją dostać?
Praca dla emeryta – gdzie szukać? Jak wygląda zatrudnienie emeryta?
Urlop bezpłatny – urlop bezpłatny a ubezpieczenie [Ile można wziąć urlopu bezpłatnego?]
Krótkie okresy pracy w CV – czy częsta zmiana pracy może być zaletą?
Fluktuacja pracowników – na czym polega i jakie są jej rodzaje?
Świadczenie rehabilitacyjne – Ile wynosi zasiłek rehabilitacyjny?
Jak wygląda rejestracja bezrobotnego w Urzędzie Pracy? [Rejestracja jako bezrobotny online]
