Pracownicy, których stan zdrowia uległ pogorszeniu w wyniku wykonywania obowiązków służbowych, mogą ubiegać się o specjalny rodzaj płatnego urlopu – urlop dla poratowania zdrowia znany też jako urlop zdrowotny. Chociaż najczęściej kojarzony jest on z nauczycielami, prawo do takiego urlopu przysługuje również pracownikom innych branż. W naszym artykule znajdziesz szczegółowe informacje na temat tego, kto może skorzystać z urlopu zdrowotnego, jakie są do tego wymagane dokumenty oraz jak długo może trwać taki urlop.
Zobacz też: Rodzaje urlopów – kiedy i jakie urlopy przysługują pracownikowi?
Urlop dla poratowania zdrowia – dowiedz się:
- Czym jest urlop dla poratowania zdrowia?
- Urlop zdrowotny dla kogo?
- Urlop zdrowotny dla nauczyciela – na jakich zasadach?
- 10 pytań o urlop dla poratowania zdrowia:
- Kto może iść na urlop zdrowotny dla nauczyciela?
- Ile trwa urlop dla poratowania zdrowia dla nauczycieli?
- Urlop zdrowotny nauczyciela ile płatny?
- Urlop zdrowotny nauczyciela jakie choroby?
- Jak wygląda powrót nauczyciela po urlopie dla poratowania zdrowia?
- Kiedy najlepiej wnioskować o urlop zdrowotny?
- Czy nauczyciel może złożyć wniosek do dyrektora o urlop zdrowotny przed nabyciem prawa do urlopu?
- Roczny urlop dla nauczyciela – czy można pracować w tym czasie?
- Urlop zdrowotny dla nauczyciela przed emeryturą, czyli kiedy nie dostaniesz urlopu?
- Dyrektor szkoły na urlopie dla poratowania zdrowia – czy to możliwe?
Czym jest urlop dla poratowania zdrowia?
Niektóre zawody, ze względu na swoje specyficzne warunki, wymagają od pracowników regularnych przerw w celu regeneracji sił. Urlop dla poratowania zdrowia to właśnie taka przerwa przysługująca pracownikom narażonym na szkodliwe czynniki. Choć Kodeks pracy nie reguluje tego typu urlopu, szczegółowe zasady określa się w przepisach dotyczących poszczególnych zawodów, jak np. Karta Nauczyciela.
Urlop na poratowanie zdrowia ma na celu ochronę zdrowia pracownika, który w związku ze swoją pracą doznał uszczerbku na zdrowiu lub jest narażony na ryzyko jego pogorszenia. Taka forma płatnej przerwy od wykonywania obowiązków służbowych pozwala:
- na podjęcie leczenia, które może być konieczne w przypadku chorób zawodowych lub innych schorzeń związanych z warunkami pracy;
- na poddanie się rehabilitacji, która przyspieszy jego powrót do zdrowia i pełnej sprawności;
- na zapobieganie rozwojowi chorób zawodowych lub innych schorzeń związanych z pracą.
Urlop zdrowotny dla kogo?
Urlop zdrowotny komu przysługuje? Płatny urlop zdrowotny bądź urlop dla poratowania zdrowia przysługuje w Polsce określonym grupom zawodowym. Kto może z niego skorzystać?
- Sędziowie – polscy sędziowie mogą otrzymać urlop dla poratowania zdrowia od Ministra Sprawiedliwości, na okres nieprzekraczający 6 miesięcy. W przypadku odmowy sędzi przysługuje prawo do odwołania się do Sądu Najwyższego w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji odmownej.
- Prokuratorzy – prokurator może uzyskać urlop zdrowotny do 6 miesięcy od Prokuratora Krajowego, jeśli jego stan zdrowia tego wymaga. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy prokurator nie pełnił swoich obowiązków przez rok z powodu choroby.
- Kuratorzy zawodowi – kuratorom zawodowym przysługuje urlop zdrowotny w wymiarze do 6 miesięcy, którego udziela Minister Sprawiedliwości. Kurator nie otrzyma takiego urlopu, jeśli nie pracował nieprzerwanie przez rok z powodu choroby.
- Kontrolerzy NIK – kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli, którzy przepracowali co najmniej 5 lat, mogą ubiegać się o urlop zdrowotny nieprzekraczający łącznie 1 roku. Decyzję o udzieleniu urlopu podejmuje Prezes NIK na podstawie wniosku kontrolera, popartego opinią komisji lekarskiej.
- Pracownicy naukowi PAN – pracownicy naukowi Polskiej Akademii Nauk, którzy przepracowali co najmniej 3 lata, mają prawo do płatnego urlopu zdrowotnego w wymiarze do 1 roku.
- Strażacy Państwowej Straży Pożarnej – zawodowi strażacy Państwowej Straży Pożarnej mogą otrzymać jednorazowy urlop zdrowotny na okres 6 miesięcy. Całkowity wymiar takiego urlopu w trakcie całej służby strażaka nie może jednak przekroczyć 18 miesięcy.
- Nauczyciele akademiccy – nauczyciele akademiccy poniżej 65. roku życia, po 10 latach pracy na uczelni w pełnym wymiarze czasu pracy, mają prawo do urlopu zdrowotnego. Mogą z niego korzystać kilkukrotnie, jednak kolejny taki urlop może być udzielony dopiero po 3 latach od zakończenia poprzedniego. Łączny czas urlopu zdrowotnego w trakcie całej kariery nie może przekroczyć 1 roku.
Nauczyciele są szczególną grupą zawodową, która najczęściej korzysta z możliwości urlopu dla poratowania zdrowia. Dlatego przybliżamy ten temat poniżej.
Urlop zdrowotny dla nauczyciela – na jakich zasadach?
Nauczyciele mają prawo do urlopu z dla poratowania zdrowia, a jego zasady zostały precyzyjnie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189 i 2203).
10 pytań o urlop dla poratowania zdrowia:
1. Kto może iść na urlop zdrowotny dla nauczyciela?
Nauczyciel, który z powodu choroby nie może wykonywać swoich obowiązków, może złożyć wniosek o urlop zdrowotny, jednak pod pewnymi warunkami. Po ilu latach urlop dla poratowania zdrowia?
Warunkiem jest zatrudnienie na pełen etat na dzień przed złożeniem wniosku, nieprzerwany 7-letni staż pracy co najmniej na pół etatu, umowa na czas nieokreślony oraz posiadanie orzeczenia lekarza medycyny pracy o potrzebie udzielenia takiego urlopu lub skierowanie od lekarza rodzinnego na rehabilitację, lub leczenie uzdrowiskowe.
Warto tutaj doprecyzować określenie “nieprzerwany”. Zgodnie z art. 73 KN urlop dla poratowania zdrowia udzielany jest pod warunkiem, że nauczyciel przepracował nieprzerwanie 7 lat, co oznacza ponowne rozpoczęcie pracy w ciągu 3 miesięcy od ustania poprzedniego stosunku pracy. Zatem, jeśli zakończysz pracę w jednej szkole, ale np. w miesiąc zostaniesz zatrudniony w innej – Twoja praca uznawana jest za nieprzerwaną.
2. Ile trwa urlop dla poratowania zdrowia dla nauczycieli?
Nauczyciel może skorzystać z urlopu zdrowotnego kilka razy w ciągu swojej kariery, ale łącznie nie dłużej niż 3 lata. Każdy taki urlop nie może trwać dłużej niż rok, dlatego często określa się go jako “roczny urlop nauczycielski”, a przerwa między kolejnymi urlopami musi wynosić minimum 12 miesięcy.
3. Urlop zdrowotny nauczyciela ile płatny?
Urlop zdrowotny dla nauczyciela jest płatny w pełnej wysokości. Oznacza to, że nauczyciel otrzymuje nie tylko zasadnicze wynagrodzenie, ale również wszelkie dodatki, które przysługiwały mu przed urlopem. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy urlop trwa cały rok – wówczas nauczyciel nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Warto podkreślić, że czas spędzony na urlopie zdrowotnym jest wliczany do stażu pracy, co ma znaczenie dla przyszłej emerytury.
4. Urlop zdrowotny nauczyciela jakie choroby?
Chociaż Karta Nauczyciela nie zawiera wyczerpującej listy chorób uprawniających do urlopu zdrowotnego, to jasno wskazuje, że taki urlop może być przyznany, jeśli choroba nauczyciela ma związek z warunkami pracy w szkole i wynika ze sposobu wykonywania pracy, a więc mogą to być:
- niektóre choroby narządu mowy np. guzki strun głosowych i to jedne z najczęstszych schorzeń nauczycieli;
- niektóre choroby układu krążenia;
- niektóre choroby układu ruchu;
- niektóre choroby układu pokarmowego;
- niektóre choroby układu oddechowego;
- niektóre choroby skóry;
- niektóre choroby nowotworowe.
Depresja a urlop dla poratowania zdrowia
Depresja i nerwica a urlop dla poratowania zdrowia – kwestia nurtująca wielu nauczycieli, jak wygląda w praktyce? Depresja może być uznana za podstawę do skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Kluczowe w tym przypadku jest posiadanie opinii lekarza, zwłaszcza psychiatry, który potwierdzi, że depresja nauczyciela jest związana z czynnikami występującymi w środowisku pracy.
Wypalenie zawodowe a urlop dla poratowania zdrowia
Wypalenie zawodowe to coraz częściej diagnozowane schorzenie, które może dotknąć również nauczycieli. Choć Karta Nauczyciela nie wymienia wypalenia zawodowego wprost, to jednak jego objawy, takie jak chroniczne zmęczenie, apatia, brak motywacji czy zaburzenia snu, mogą być interpretowane jako stan zdrowia uniemożliwiający wykonywanie pracy.
W wielu przypadkach wypalenie zawodowe może być uznane za wystarczający powód do skorzystania z urlopu na poratowanie zdrowia. Jednakże, aby otrzymać pozytywną decyzję, należy wykazać, że wypalenie zawodowe jest bezpośrednim skutkiem wykonywania obowiązków nauczyciela. Oznacza to, że należy przedstawić dowody na to, że nadmierne obciążenie pracą, stres, brak wsparcia ze strony dyrekcji czy współpracowników przyczyniły się do rozwoju tego schorzenia.
5. Jak wygląda powrót nauczyciela po urlopie dla poratowania zdrowia?
Powrót nauczyciela do pracy po urlopie dla poratowania zdrowia odbywa się według określonych zasad, które mają na celu zapewnienie, że nauczyciel jest zdolny do pełnienia swoich obowiązków zawodowych po okresie leczenia.
Badania kontrolne po urlopie dla poratowania zdrowia to konieczność – jedynie zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że jesteś zdolny do pełnienia obowiązków zawodowych, pozwoli Ci wrócić do pracy. Jeśli lekarz medycyny pracy stwierdzi, że nadal nie jesteś zdolny do pracy – nie wrócisz do swoich obowiązków i możesz zostać skierowany na kolejne leczenie, ewentualnie na świadczenie rehabilitacyjne lub rentę.
6. Kiedy najlepiej wnioskować o urlop zdrowotny?
Chcąc skorzystać z urlopu, zobowiązany jesteś złożyć wniosek o urlop zdrowotny do dyrektora szkoły. Jeśli spełniasz wszystkie warunki formalne dotyczące np. stażu pracy – dyrektor powinien do 7 dni roboczych wydać Ci skierowanie na badania do lekarza medycyny pracy i pokryć jego koszty. Jeśli uzyskasz stosowne orzeczenie lekarskie, wówczas dyrektor powinien udzielić Ci urlopu.
Istotne jest, że dyrektor szkoły ma również prawo do odwołania się od orzeczenia lekarskiego przedłożonego przez nauczyciela. Jeśli w ciągu 14 dni od otrzymania od Ciebie takiego dokumentu, złoży pisemne odwołanie – ostateczna decyzja w tej sprawie zapadnie na podstawie orzeczenia lekarskiego wystawionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy.
7. Czy nauczyciel może złożyć wniosek do dyrektora o urlop zdrowotny przed nabyciem prawa do urlopu?
Nauczyciel może w każdej chwili złożyć wniosek o urlop zdrowotny. Jeśli nie spełnia jeszcze warunków, dyrektor poinformuje go o tym. Wniosek można ponownie złożyć, gdy nauczyciel nabędzie prawo do tego urlopu.
8. Roczny urlop dla nauczyciela – czy można pracować w tym czasie?
Podczas korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel jest zobowiązany do powstrzymania się od podejmowania jakiejkolwiek pracy zarobkowej. W przypadku naruszenia tego obowiązku grożą mu konsekwencje prawne, w tym zarzuty karne za oszustwo i wyłudzenie.
9. Urlop zdrowotny dla nauczyciela przed emeryturą, czyli kiedy nie dostaniesz urlopu?
Jeśli nauczycielowi pozostał mniej niż rok do emerytury, długość jego urlopu zdrowotnego zostanie ograniczona. Może on przebywać na tym urlopie maksymalnie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc przejścia na emeryturę.
10. Dyrektor szkoły na urlopie dla poratowania zdrowia – czy to możliwe?
Tak, dyrektor szkoły może skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia, podobnie jak inni nauczyciele, ponieważ również jest nauczycielem zatrudnionym na podstawie Karty Nauczyciela. Zasady dotyczące udzielania urlopu zdrowotnego dla dyrektora szkoły są zbliżone do tych, które obowiązują pozostałych nauczycieli, z kilkoma niewielkimi różnicami.
W przypadku dyrektora szkoły, wniosek o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia składany jest do organu prowadzącego szkołę (zazwyczaj jest to wójt, burmistrz, prezydent miasta, lub inny przedstawiciel jednostki samorządu terytorialnego), a na czas nieobecności, jego obowiązki musi przejąć inna osoba. Zazwyczaj organ prowadzący szkołę powołuje wicedyrektora lub nauczyciela pełniącego obowiązki dyrektora na czas nieobecności.
Ciekawe CV to nieocenione źródło wiedzy:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Jak wyglądają targi pracy? Jak się przygotować?
Jaki zawód wybrać, by do mnie pasował?
Piramida finansowa co to? Jak działają piramidy finansowe?
Zarządzanie czasem – jak ważna jest dobra organizacja pracy?
Jak się ubrać na rozmowę kwalifikacyjną? Podstawowe zasady obowiązujące podczas rozmów kwalifikacyjnych
Metoda SMART – cele zawodowe: jak je wyznaczać?
Nowoczesne CV – jak je napisać? Wybierz nowoczesny szablon CV
Dlaczego warto zdobyć tytuł MBA? Studia MBA: korzyści dla Twojej kariery i rozwoju zawodowego
Korpomowa, czyli jak wygląda język korporacyjny?
Studia doktoranckie: Co warto wiedzieć przed podjęciem decyzji o doktoracie?
Jak napisać podanie o pracę?
Praca po 50-tce i 60-tce: Najlepsze branże i zawody dla dojrzałych profesjonalistów
Języki obce na rynku pracy. Jakich języków warto się uczyć?
