Dźwiganie to codzienność w wielu zawodach – na budowie, w magazynie, przy produkcji, a nawet w handlu. Ale czy wiesz, że przepisy dokładnie określają, ile kilogramów możesz legalnie podnieść w pracy? I że te limity są inne dla kobiet i mężczyzn? Ile kobieta może dźwigać w pracy, a ile mężczyzna? W tym artykule wyjaśniamy jakie normy obowiązują, czym różnią się limity dźwigania przy pracy stałej i dorywczej oraz jak wygląda ta kwestia w przypadku młodocianych pracowników.
To może Cię zainteresować: Wypadek przy pracy – jak wygląda zgłoszenie? Należne świadczenia
Ile może dźwigać kobieta w pracy? Dowiedz się:
Normy dźwigania BHP
Nie bez powodu normy dotyczące dźwigania zostały ujęte w przepisach prawa – mają bowiem realny wpływ na zdrowie pracowników. Zostały one opracowane w oparciu o konkretne badania fizjologiczne, które wykazały, że budowa ciała, siła mięśni i odporność na obciążenia różnią się w zależności od płci i wieku. To właśnie dlatego kobiety, mężczyźni i osoby młodociane mają przypisane inne limity. Ich celem nie jest ograniczanie pracowników, ale zapewnienie im bezpieczeństwa i zmniejszenie ryzyka urazów, zwłaszcza tych związanych z kręgosłupem.
Co więcej, przepisy nie kończą się jedynie na wyznaczeniu maksymalnych ciężarów. Zgodnie z obowiązującym prawem, pracodawca powinien – tam, gdzie to możliwe – całkowicie zrezygnować z ręcznego transportu. Gdy jednak nie da się tego uniknąć, obowiązkiem pracodawcy jest zadbanie o odpowiednie wsparcie: sprzęt ułatwiający przenoszenie ciężarów, jak wózki czy podnośniki, a także środki ochrony indywidualnej. Dzięki temu praca fizyczna nie musi wiązać się z nadmiernym wysiłkiem i zagrożeniem dla zdrowia – pod warunkiem że przepisy BHP będą naprawdę stosowane w praktyce.
Jakie są normy dźwignia przy pracy stałej i dorywczej?
Normy dźwigania różnią się w zależności od tego, czy praca ma charakter stały, czy dorywczy – i to wcale nie jest przypadek. Praca stała to taka, w której czynności związane z przenoszeniem przedmiotów powtarzają się regularnie, przez większą część dnia roboczego. Natomiast praca dorywcza, zgodnie z przepisami BHP, oznacza okazjonalne dźwiaganie – maksymalnie 4 razy na godzinę, nie dłużej niż przez 4 godziny w ciągu dnia. To właśnie od tego zależą dopuszczalne normy dźwigania dla kobiet, jak i dla mężczyzn.
Warto wiedzieć: Praca w warunkach szkodliwych – jakie zawody są uważane za szkodliwe?
Normy dźwigania tabela
Przedstawiamy tabelę z aktualnymi normami dźwigania w zależności od płci, stanu fizjologicznego pracownika oraz charakteru pracy.
| Grupa pracowników | Praca stała | Praca dorywcza |
| Kobiety | 12 kg | 20 kg |
| Mężczyźni | 30 kg | 50 kg |
| Kobiety w ciąży | 3 kg | 3 kg |
| Kobiety karmiące | 6 kg | 10 kg |
| Przenoszenie grupowe | 25 kg na osobę | 42 kg na osobę |
Ile może dźwigać kobieta w pracy? Ile może dźwigać mężczyzna w pracy?
Normy dźwigania dla kobiet i mężczyzn są różne, co wynika głównie z uwarunkowań biologicznych, takich jak budowa ciała, siła mięśni czy odporność na długotrwały wysiłek. W przypadku kobiet dodatkowo bierze się pod uwagę czynniki fizjologiczne, takie jak cykl menstruacyjny czy możliwość niepotwierdzonej ciąży – wszytsko po to, by zminimalizować ryzyko urazów i dbać o zdrowie pracowników.
Oto szczegółowe zasady podnoszenia ciężarów BHP według charakteru pracy i rodzaju ruchu:
- Podnoszenie i przenoszenie:
- Kobiety: do 12 kg przy pracy stałej; do 20 kg przy pracy dorywczej;
- Mężczyźni: do 30 kg przy pracy stałej; do 50 kg przy pracy dorywczej.
- Podnoszenie na wysokość powyżej obręczy barkowej:
- Kobiety: maksymalnie 8 kg (stała) lub 14 kg (dorywcza);
- Mężczyźni: maksymalnie 21 kg (stała) lub 35 kg (dorywcza).
- Przenoszenie na odległość ponad 25 metrów:
- Kobiety: maksymalnie 12 kg;
- Mężczyźni: maksymalnie 30 kg.
- Przenoszenie pod górę na wysokość powyżej 4 metrów:
- Kobiety: nie więcej niż 12 kg;
- Mężczyźni: nie więcej niż 30 kg.
Jak widać, normy są szczegółowe i dostosowane do różnych scenariuszy pracy fizycznej. Warto je znać – zarówno jako pracownik, by chronić swoje zdrowie, jak i jako pracodawca, by spełniać wymogi BHP i unikać potencjalnych konsekwencji prawnych.
Zespołowe przenoszenie ciężarów – ile może dźwigać pracownik w takiej sytuacji?
Niektórych przedmiotów nie da się przenieść w pojedynkę – są po prostu za duże lub zbyt ciężkie. Właśnie dlatego przepisy BHP przewidują tzw. zespołowe przenoszenie ciężarów. Obowiązek takiej organizacji pracy pojawia się wtedy, gdy masa przedmiotu przekracza 30 kg w przypadku mężczyzn lub 20 kg w przypadku kobiet i jednocześnie jego długość przekracza 4 metry.
Praca w zespole nie oznacza jednak, że ciężar można dowolnie rozdzielić. Prawo wyraźnie określa, jaka masa może przypadać na jednego pracownika podczas przenoszenia grupowego:
Ile kobieta może dźwigać w pracy zespołowej?
- do 10 kg przy pracy stałej;
- do 17 kg przy pracy dorywczej;
Dopuszczalna norma dźwigania dla mężczyzn w pracy zespołowej:
- do 25 kg przy pracy stałej;
- do 42 kg przy pracy dorywczej.
Oznacza to, że nawet jeśli pracuje kilka osób naraz, każda z nich nadal musi mieć zapewnione warunki bezpieczne dla zdrowia.
Jakie są normy dźwigania dla młodocianych?
Zatrudnianie młodocianych – czyli osób w wieku od 16 do 18 lat – wiąże się z bardzo konkretnymi ograniczeniami, szczególnie jeśli chodzi o wysiłek fizyczny. Prawo chroni ich zdrowie w sposób zdecydowany: obowiązuje bezwzględny zakaz wykonywania prac związanych z nadmiernym obciążeniem organizmu. Reguluje to Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 czerwca 2023 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym, które dokładnie wskazuje, czego młodociany pracownik nie może robić.
Zakazane są m.in.:
- prace polegające wyłącznie na podnoszeniu, przenoszeniu lub przewożeniu ciężarów;
- czynności wymagające powtarzania wielu identycznych ruchów, co może prowadzić do przeciążeń;
- prace przeładunkowe i wyładunkowe oraz związane z przetaczaniem ciężkich przedmiotów, np. beczek, kloców czy bali;
- wszelkie prace fizyczne przekraczające bezpieczny poziom wydatku energetycznego:
- kobiety młodociane: maksymalnie 2300 kJ w ciągu 6-godzinnego dnia pracy oraz 10,5 kJ/min przy wysiłku krótkotrwałym;
- mężczyźni młodociani: maksymalnie 3030 kJ w ciągu 6 godzin oraz 2,6 kJ/min przy krótkim wysiłku.
Co ważne, dla młodocianych ustalono też specjalne limity obciążeń w pracach ręcznych – obniżone względem dorosłych pracowników. Wynoszą one:
- dla kobiet młodocianych: maksymalnie 60 proc. wartości przewidzianej dla dorosłych kobiet;
- dla mężczyzn młodocianych: maksymalnie 40 proc. wartości przewidzianej dla dorosłych mężczyzn.
Sprawdź: Praca dla nieletnich – Zobacz 11 przykładów prac dla nieletnich
Jakie są normy dźwigania w pracy dla osób niepełnosprawnych?
W przypadku pracowników z orzeczoną niepełnosprawnością nie obowiązują jednolite, sztywno określone normy dźwigania – i to z bardzo ważnego powodu – niepełnosprawność może przyjmować różne formy: od ograniczeń ruchowych, przez schorzenia układu krążenia, aż po zaburzenia neurologiczne czy sensoryczne. Dlatego też prawo nie wskazuje jednej, uniwersalnej granicy ciężaru, jaki może dźwigać osoba z niepełnosprawnością.
Zobacz dodatkowo: Praca dla niepełnosprawnych – Jak wygląda praca dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności?
Dlaczego normy transportu ręcznego są tak istotne?
Normy dźwigania w pracy to nie tylko biurokratyczne regulacje – to przede wszystkim realna ochrona zdrowia pracowników. Dźwiganie ciężkich przedmiotów bez zachowania odpowiednich ograniczeń może prowadzić do trwałych problemów z kręgosłupem, przeciążeń stawów i mięśni, a nawet poważnych wypadków przy pracy. Szczególnie narażone są osoby o mniejszej masie mięśniowej, dlatego tak często podkreśla się skutki dźwigania ciężarów przez kobietę – od bólu pleców po problemy ginekologiczne.
Znaczenie tych norm rośnie jeszcze bardziej w przypadku pracownic w ciąży. Choć wiele osób zadaje pytanie, czy kobieta w ciąży może podnosić i przenosić ciężary, odpowiedź nie jest jednoznaczna – wszystko zależy od stanu zdrowia oraz opinii lekarza, ale obowiązujące przepisy wyznaczają bardzo restrykcyjne limity.
Ile kobieta może dźwigać w pracy a ile mężczyzna? Podsumowanie najważniejszych informacji
Bezpieczeństwo podczas pracy fizycznej zaczyna się od znajomości przepisów – a jednym z kluczowych obszarów BHP są normy dźwigania. Zostały one opracowane w trosce o zdrowie pracowników i dostosowane do różnych grup – kobiet, mężczyzn, osób młodocianych i niepełnosprawnych. Dzięki nim możliwe jest ograniczenie ryzyka urazów, przeciążeń i chorób zawodowych, które często wynikają właśnie z nadmiernego obciążenia organizmu.
Warto zapamiętać konkretne limity. Norma dźwigania dla kobiet wynosi 12 kg przy pracy stałej i 20 kg przy dorywczej, natomiast dopuszczalna norma dźwigania ciężarów przez dorosłych mężczyzn przy pracy stałej wynosi 30 kg, a przy dorywczej – aż 50 kg. Normy transportu ręcznego to coś więcej niż suche liczby. To fundament bezpiecznej pracy fizycznej. Ich przestrzeganie to obowiązek prawny, ale też oznaka odpowiedzialności – zarówno po stronie pracodawcy, jak i samego pracownika.
Więcej praktycznych informacji znajdziesz tutaj:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Ile wynosi świadczenie wspierające? Jak napisać wniosek o świadczenie wspierające?
Praca przy komputerze – przerwy: ile przerwy na 8 godzin pracy przy komputerze?
Czy dzień próbny jest płatny? Co mówi prawo i jakie masz prawa jako pracownik?
Key Account Manager – kto to? Czym się zajmuje? Ile zarabia Key Account Manager?
L4 na okresie próbnym – po jakim czasie od zatrudnienia można iść na L4?
Od kiedy liczy się wypowiedzenie? Sprawdź, jak prawidłowo obliczyć okres wypowiedzenia?
Czym jest Google CV i jak je napisać?
Opieka nad żoną po porodzie – jaki urlop po urodzeniu dziecka przysługuje tacie?
Ile zarabia komornik sądowy? Jak wygląda praca komornika?
Badania kontrolne po L4 – kiedy są obowiązkowe i jakie mają konsekwencje?
Windykator – kto to? Na czym polega jego praca?
FOMO co to znaczy? Czy dotyczy również Ciebie?
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – co to jest i komu przysługuje?
Jak napisać skuteczne CV do pracy sezonowej? Praktyczne wskazówki i przykłady
