Awans zawodowy nauczyciela to jeden z kluczowych etapów kariery pedagogicznej, jeśli planujesz go w aktualnym roku szkolnym, musisz wiedzieć, jakie zasady obecnie obowiązują. Od 5 sierpnia 2022 roku funkcjonują bowiem dwa systemy awansu – stary i nowy. Kogo dotyczą poszczególne ścieżki? Jakie warunki trzeba spełnić, by zdobyć stopień nauczyciela minowego lub dyplomowanego? W tym artykule wyjaśniamy, kto może jeszcze korzystać ze starego systemu, a kto musi ubiegać się o awans zawodowy na nowych zasadach oraz omówimy kluczowe wymagania na poszczególne stopnie awansu nauczyciela.
Awansujesz na starych zasadach? Sprawdź: Awans zawodowy nauczyciela – jakie są stopnie nauczycielskie?
Nowa ścieżka awansu zawodowego nauczyciela:
Co to jest awans zawodowy nauczyciela?
Awans zawodowy nauczyciela to proces określony w Karcie Nauczyciela (art. 9a), który umożliwia nauczycielom, wychowawcom i pracownikom pedagogicznym podnoszenie kwalifikacji oraz zdobywanie kolejnych stopni awansu. Dotyczy on osób zatrudnionych w placówkach oświatowych działających na podstawie Prawa oświatowego, takich jak:
- przedszkola, szkoły podstawowe i ponadpodstawowe,
- szkoły artystyczne, placówki wychowawcze i kształcenia ustawicznego,
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne, ośrodki wychowawcze i socjoterapeutyczne,
- placówki doskonalenia nauczycieli.
Obecne zasady awansu zawodowego wynikają z Rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z 6 września 2022 r., które uprościło system awansu, ograniczając go do dwóch stopni: nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego.
Nowe stopnie awansu zawodowego nauczyciela wykluczają stopień nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego
Przed zmianami wprowadzonymi 1 września 2022 r., nauczyciel rozpoczynający pracę w szkole musiał odbyć 9-miesięczny staż, po którym mógł uzyskać stopień nauczyciela kontraktowego. Po reformie zlikwidowano stopień nauczyciela stażysty oraz stopień nauczyciela kontraktowego, a nowi nauczyciele nieposiadający jeszcze awansu zawodowego rozpoczynają przygotowanie do zawodu nauczyciela.
Jak wygląda przygotowanie do zawodu?
Zgodnie z § 2 rozporządzenia z 6 września 2022 r., nauczyciel w trakcie przygotowania do zawodu:
- poznaje organizację i zasady funkcjonowania szkoły,
- prowadzi zajęcia i realizuje obowiązki dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze,
- obserwuje lekcje prowadzone przez mentora lub innych nauczycieli,
- doskonali swoje kompetencje, w tym w zakresie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
- analizuje i ocenia swoją pracę, wykorzystując wnioski do dalszego doskonalenia,
- dzieli się wiedzą z innymi nauczycielami w ramach szkoleń wewnętrznych.
Dzięki tym zmianom nowi nauczyciele nie muszą już przechodzić formalnego stażu, lecz zdobywają praktyczne doświadczenie pod okiem mentora, co ułatwia im przygotowanie do dalszej kariery i awansu na nauczyciela mianowanego.
Nowa ścieżka awansu zawodowego nauczyciela po 2022 roku:
Tak wyglądają nowe stopnie awansu zawodowego nauczyciela:
Nauczyciel początkujący
- odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela, trwające 3 lata i 9 miesięcy,
- zdaje egzamin,
- otrzymuje stopień nauczyciela mianowanego.
Nauczyciel mianowany
- pracuje w szkole 5 lat i 9 miesięcy,
- uzyskuje akceptację komisji kwalifikacyjnej,
- otrzymuje stopień nauczyciela dyplomowanego.
Nauczyciel dyplomowany
Kogo dotyczą nowe stopnie zawodowe nauczycieli?
Nowe stopnie awansu zawodowego nauczycieli wprowadzone w 2022 roku, obejmują nauczycieli zatrudnionych w szkołach, przedszkolach i innych placówkach, w których obowiązuje Karta Nauczyciela. Dotyczą one kilku grup nauczycieli w zależności od daty ich zatrudnienia i posiadanego stopnia awansu.
Przepisy obejmują nauczycieli, którzy:
- Rozpoczęli pracę w szkole po 1 września 2022 r.
- Ci nauczyciele nie mają już stopnia nauczyciela stażysty ani kontraktowego.
- Od razu rozpoczynają przygotowanie do zawodu pod opieką mentora.
- Byli zatrudnieni przed 1 września 2022 r., ale do tego czasu nie uzyskali stopnia nauczyciela kontraktowego.
- Oni również przechodzą na nowy system awansu, zaczynając od przygotowania do zawodu.
- Uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego przed 1 września 2022 r., ale do 31 sierpnia 2027 r. nie zdążą zdobyć stopnia nauczyciela mianowanego.
- Do 30 czerwca 2027 r. mogą jeszcze złożyć wniosek o awans na stopień mianowanego według starych zasad.
- Jeśli nie spełnią warunków do tego czasu, będą musieli awansować zgodnie z nowymi przepisami.
Reforma awansu zawodowego nauczycieli wprowadziła przejściowy okres do 2027 roku, w którym część nauczycieli może skorzystać jeszcze ze starych zasad. Jednak nowo zatrudniani nauczyciele oraz ci, którzy nie zdążyli awansować przed zmianami, obowiązkowo podlegają nowemu systemowi.
Zobacz też:
CV nauczyciela matematyki wzór: jak stworzyć idealny życiorys?
CV nauczyciela języka polskiego – praktyczne wskazówki + gotowy wzór CV
Jak napisać CV do przedszkola krok po kroku + wzór
CV pomoc nauczyciela w przedszkolu + wzór
Jak napisać CV nauczyciela i list motywacyjny do pracy w szkole? – porady
Nauczyciel mianowany – jak wygląda awans na nauczyciela mianowanego?
Jeśli jesteś nauczycielem i planujesz awans na nauczyciela mianowanego, musisz wiedzieć, że od 1 września 2022 roku funkcjonują dwie ścieżki awansu – stara i nowa. Która z nich Cię dotyczy? Wszystko zależy od tego, kiedy uzyskałeś stopień nauczyciela kontraktowego.
Awans na nauczyciela mianowanego po staremu – dla nauczycieli kontraktowych przed 1 września 2022
Jeśli uzyskałeś stopień nauczyciela kontraktowego przed 1 września 2022 roku, możesz ubiegać się o awans na nauczyciela mianowanego na podstawie przepisów sprzed reformy. Masz na to czas do 31 sierpnia 2027 roku, a wniosek o nadanie stopnia mianowanego musisz złożyć do 30 czerwca 2027 roku.
Jak wygląda ścieżka awansu nauczyciela na starych zasadach?
- Etap szkolny:
- Złożenie wniosku o rozpoczęcie stażu.
- Opracowanie i przedstawienie planu rozwoju zawodowego.
- Po akceptacji dyrektora – rozpoczęcie stażu pod opieką mentora.
- Po zakończeniu stażu – sporządzenie sprawozdania z realizacji planu.
- Ocena dorobku zawodowego za okres stażu.
- Etap pozaszkolny:
- Złożenie wniosku o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego.
- Udział w komisji kwalifikacyjnej.
- Uzyskanie decyzji administracyjnej o awansie.
Awans na mianowanego nowe zasady – jak wyglądają?
Jeśli rozpocząłeś pracę jako nauczyciel po 1 września 2022 roku, nie jesteś już nauczycielem stażystą ani kontraktowym – od razu chodzisz w proces przygotowaniu do zawodu, który zastąpił dawny staż.
Jak wygląda awans zawodowy na nauczyciela mianowanego na nowych zasadach?
- Etap szkolny:
- Automatyczny start – nie trzeba składać wniosku.
- Dyrektor przydziela nauczycielowi mentora, który wspiera w rozwoju.
- Okres przygotowania do zawodu trwa 3 lata i 9 miesięcy.
- W trakcie nauczyciel musi przeprowadzić dwie lekcje pokazowe:
- Pierwsza – w drugim roku przygotowania, po której następuje ocena i omówienie.
- Druga – w ostatnim roku, wraz z oceną pracy nauczyciela i opinią komisji.
- Etap pozaszkolny:
- Złożenie wniosku o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego.
- Przystąpienie do komisji kwalifikacyjnej.
- Decyzja administracyjna o nadaniu stopnia mianowanego.
Nauczyciel dyplomowany – jak wygląda awans na nauczyciela dyplomowanego?
Podobnie jak w przypadku awansu na nauczyciela mianowanego, awans na dyplomowanego od 1 września 2022 roku odbywa się na starych lub nowych zasadach, w zależności od tego, kiedy nauczyciel mianowany rozpoczął swoją ścieżkę awansu.
Awans zawodowy na nauczyciela dyplomowanego na starych zasadach – dla nauczycieli mianowanych, którzy rozpoczęli staż przed 1 września 2022
Jeśli jako nauczyciel mianowany rozpocząłeś staż na stopień nauczyciela dyplomowanego przed 1 września 2022 r., to możesz zakończyć go według wcześniejszych przepisów.
Jak wygląda ścieżka awansu nauczyciela na starych zasadach?
- Etap szkolny
- Złożenie wniosku o rozpoczęcie stażu.
- Opracowanie i przedstawienie planu rozwoju zawodowego.
- Po akceptacji dyrektora – rozpoczęcie stażu.
- Sporządzenie sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego.
- Ocena dorobku zawodowego nauczyciela.
- Etap pozaszkolny
- Złożenie wniosku o nadanie stopnia nauczyciela dyplomowanego.
- Udział w komisji kwalifikacyjnej.
- Uzyskanie decyzji administracyjnej o awansie.
Awans na dyplomowanego po nowemu – dla nauczycieli mianowanych po 1 września 2022
Jeśli nie rozpocząłeś stażu przed 1 września 2022 r., obowiązują Cię nowe zasady awansu, które różnią się od poprzednich, ponieważ staż został zastąpiony określonym okresem pracy.
Jak wygląda nowa ścieżka awansu zawodowego nauczyciela?
- Etap szkolny
- Automatyczny start – nie trzeba składać wniosku o rozpoczęcie stażu.
- Nauczyciel musi przepracować:
- 5 lat i 9 miesięcy – jeśli stopień mianowanego uzyskał na nowych zasadach (przygotowanie do zawodu),
- 3 lata i 9 miesięcy – jeśli uzyskał stopień mianowanego po stażu.
- Możliwość skrócenia okresu pracy:
- Stopień naukowy lub praca w szkole za granicą skracają wymagany okres pracy o rok.
- Po wymaganym okresie pracy nauczyciel składa wniosek o ocenę pracy, która musi być co najmniej bardzo dobra.
- Etap pozaszkolny
- Złożenie wniosku o nadanie stopnia nauczyciela dyplomowanego.
- Udział w komisji kwalifikacyjnej.
- Uzyskanie decyzji administracyjnej o awansie.
Nauczyciel: stopnie awansu – podsumowanie najważniejszych informacji:
Od 1 września 2022 r. awans zawodowy nauczycieli został uproszczony – obecnie obowiązują tylko dwa stopnie: nauczyciel mianowany i nauczyciel dyplomowany. Zmiana ta wiąże się z likwidacją stopni nauczyciela stażysty i kontraktowego oraz zastąpieniem stażu okresem przygotowania do zawodu.
Awans na nauczyciela mianowanego wymaga teraz spełnienia określonych warunków i przystąpienia do komisji kwalifikacyjnej. Nauczyciele, którzy przed reformą uzyskali stopień kontraktowego lub rozpoczęli staż, mogą skorzystać z przepisów przejściowych i ubiegać się o awans na starych zasadach do 31 sierpnia 2027 r.
Dzięki tym zmianom ścieżka kariery nauczyciela stała się bardziej przejrzysta i przewidywalna.
Więcej artykułów znajdziesz tutaj:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Laborant CV – jak napisać? O czym pamiętać?
Czy wypełnianie ankiet to dobry sposób na zarabianie pieniędzy? Jak zarabiać na ankietach?
Klasa średnia w Polsce: ile trzeba zarabiać, by do niej należeć?
Burza mózgów jako klucz do kreatywności i innowacji? Jak generować świetne pomysły?
Najniższa krajowa – co to jest? Najniższa krajowa netto a brutto
Jak zarobić pieniądze? Sposoby na szybkie pieniądze [również online]
Skróty klawiszowe, które ułatwią Ci pracę
Czy powrót na studia po latach ma sens?
Jak podkreślić swoje atuty w CV? Jakie atuty w CV zrobią dobre wrażenie na pracodawcach?
Okresy składkowe i nieskładkowe do emerytury
Feedback motorem napędowym rozwoju? Jakie znaczenie ma feedback w pracy?
Stosunek pracy – definicja i charakterystyka: jakie są rodzaje stosunków pracy?
Managerowie, specjaliści, analitycy – kto kryje się pod pojęciem białe kołnierzyki?
