W świecie biznesu, zwłaszcza na wyższych szczeblach zarządzania, coraz częściej odchodzi się od tradycyjnych form zatrudnienia na rzecz bardziej elastycznych rozwiązań. Jednym z nich jest kontrakt menedżerski, który staje się popularnym wyborem przy angażowaniu kadry zarządzającej, dyrektorów czy prezesów. Czym dokładnie różni się kontrakt menedżerski od klasycznej umowy o pracę? Jakie korzyści i ryzyka niesie ze sobą takie rozwiązanie dla obu stron? No i najważniejsze – kiedy warto zdecydować się na zawarcie kontraktu menedżerskiego?
To Cię zainteresuje: Jak napisać CV managera? Przykładowe CV na stanowisko kierownicze
Kontrakt menedżerski – co warto wiedzieć?
Kontrakt menedżerski co to?
Kontrakt menedżerski to rodzaj umowy cywilnoprawnej, na podstawie której osoba zarządzająca (menedżer) zobowiązuje się do prowadzenia w imieniu firmy określonych działań związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem lub jego częścią. W przeciwieństwie do klasycznej umowy o pracę kontrakt menedżerski daje dużą swobodę w kształtowaniu warunków współpracy – strony samodzielnie ustalają zakres obowiązków, wynagrodzenie, czas trwania umowy oraz inne istotne postanowienia.
Pod względem prawnym kontrakt menedżerski opiera się na przepisach dotyczących umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług zawartych w Kodeksie cywilnym. Oznacza to, że menedżer nie staje się pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy, a tym samym nie przysługują mu niektóre typowe uprawnienia pracownicze, takie jak prawo do płatnego urlopu czy ochrona przed zwolnieniem.
Czym charakteryzuje się kontrakt managerski?
- Brak podporządkowania – manedżer działa samodzielnie, odpowiadając za wyniki zarządzania, a nie za wykonywanie poleceń przełożonych.
- Swoboda w kształtowaniu warunków – strony same decydują o zasadach współpracy, wynagrodzeniu (często z premiami za wyniki), okresie wypowiedzenia czy odpowiedzialności za ewentualne szkody.
- Brak ochrony Kodeksu pracy – kontrakt managerski nie zapewnia typowych praw pracowniczych.
- Odpowiedzialność za rezultaty – w wielu przypadkach menedżer odpowiada nie tylko za staranne działanie, ale też osiągnięcia określonych celów biznesowych.
- Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej – kontrakt może być zwarty zarówno z osobą fizyczną, jak i menedżerem prowadzącym własną firmę.
Co powinien zawierać kontrakt menedżerski?
Jak już wspomnieliśmy, kontrakt menedżerski daje stronom dużą swobodę w ustalaniu zasad współpracy. To jedna z jego największych zalet – warunki można dostosowywać do specyfiki firmy oraz roli menedżera. Jednak mimo tej elastyczności, istnieje kilka kluczowych elementów, które taki dokument powinien zawierać, aby jasno określić prawa i obowiązki obu stron oraz zabezpieczyć interesy przedsiębiorstwa.
Jakie kwestie powinny zostać zawarte?
- Cele i zadania do zrealizowania – kontrakt powinien precyzyjnie określać, jakie rezultaty i cele biznesowe ma osiągnąć menedżer. Mogą to być np. wskaźniki finansowe, rozwój określonych działów firmy czy wdrożenie nowych strategii. Jasne sprecyzowanie oczekiwań ułatwia późniejszą ocenę pracy menedżera.
- Zakres obowiązków – dokument musi dokładnie opisywać, za co odpowiada menedżer – czy zarządza całym przedsiębiorstwem, konkretnym działem, a może realizuje określone projekty. Im bardziej szczegółowy zakres obowiązków, tym mniejsze ryzyko nieporozumień.
- Wysokość wynagrodzenia – w kontrakcie należy wskazać podstawowe wynagrodzenie oraz ewentualne premie uznaniowe uzależnione od wyników (tzw. system motywacyjny). Często przewiduje się też dodatkowe benefity pracownicze, takie jak samochód służbowy czy pakiety ubezpieczeń.
- Czas trwania umowy i warunki jej rozwiązania – strony powinny ustalić, czy kontrakt zawierany jest na czas określony, czy bezterminowo. Ważne jest również opisanie procedury wypowiedzenia – z jakim wyprzedzeniem można rozwiązać umowę i w jakich sytuacjach możliwe jest jej natychmiastowe zakończenie.
- Zakaz konkurencji – to istotna klauzula zabezpieczająca firmę przed sytuacją, w której były menedżer podejmuje współpracę z konkurencją lub zakłada własną działalność w tej samej branży. Zakaz konkurencji może obowiązywać zarówno w trakcie trwania umowy, jak i po jej zakończeniu. Zobacz, jak powinna wyglądać umowa o zakazie konkurencji!
- Klauzula poufności – menedżer ma dostęp do strategicznych informacji firmy, dlatego w kontrakcie powinna znaleźć się klauzula zobowiązująca go do zachowania poufności. Dotyczy to m.in. danych finansowych, planów rozwoju czy informacji o klientach.
Kontrakt menedżerski a ZUS
Choć kontrakt managerski jest umową cywilnoprawną, nie zwalnia z konieczności opłacania składek do ZUS. Zasady rozliczeń są w dużej mierze zbliżone do tych, które obowiązują w przypadku umowy zlecenia.
Kontrakt menedżerski ZUS – jakie składki?
Osoba zatrudniona na podstawie kontraktu menedżerskiego podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz zdrowotnym. Oznacza to konieczność opłacania składek na:
- Ubezpieczenie emerytalne
- Ubezpieczenie rentowe
- Ubezpieczenie wypadkowe
- Ubezpieczenie zdrowotne
Dodatkowo menedżer ma możliwość dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego. Warto rozważyć tę opcję, jeśli chce się zabezpieczyć prawo do zasiłku w przypadku niezdolności do pracy.
Składki odprowadzane są na zasadach właściwych dla zleceniobiorców, co oznacza, że wysokość podstawy wymiaru składek zależy od ustalonego wynagrodzenia określonego w kontrakcie.
Kontrakt menedżerski a B2B
Współczesny rynek pracy, szczególnie na stanowiskach kierowniczych i specjalistycznych, oferuje różne formy współpracy. Dwie z nich – kontrakt menedżerski oraz umowa B2B – często są rozważane jako alternatywa dla klasycznej umowy o pracę. Choć mogą wydawać się podobne, różnią się pod wieloma względami.
Czym jest kontrakt menedżerski a czym umowa B2B?
Kontrakt menedżerski to umowa cywilno prawna zawierana między firmą a osobą fizyczną, która podejmuje się zarządzania przedsiębiorstwem lub jego częścią. Menedżer działa we własnym imieniu, ale nie musi prowadzić działalności gospodarczej. Podstawą są przepisy Kodeksu cywilnego, najczęściej odnoszące się do umowy zlecenia lub świadczenia usług.
Umowa B2B (Business to Business) polega na współpracy dwóch podmiotów gospodarczych – firma zawiera umowę z osobą prowadzącą własną działalność gospodarczą. W tym przypadku współpraca odbywa się “firma z firmą”, a zleceniobiorca wystawia fakturę za wykonane usługi. Umowa B2B nie jest zarezerwowana wyłącznie dla menedżerów – korzystają z niej także specjaliści, freelancerzy czy konsultanci.
Kontrakt menedżerski a umowa o pracę
Wiele osób zastanawia się, czym właściwie różni się umowa menedżerska (czyli kontrakt menedżerski) od tradycyjnej umowy o pracę. Choć obie formy mogą dotyczyć zatrudnienia na stanowisku kierowniczym, to ich charakter prawny, zakres obowiązków oraz przywileje są zupełnie inne.
Podstawa prawna
- Umowa o pracę – regulowana jest przez Kodeks pracy, co oznacza, że pracownik korzysta z pełnej ochrony prawnej przewidzianej dla stosunku pracy. Dotyczy to m.in. prawa do urlopu, limitów czasu pracy, zasad wynagrodzenia, ochrony przed zwolnieniem czy obowiązku opłacania składek przez pracodawcę
- Umowa menedżerska – to umowa cywilnoprawna oparta na przepisach Kodeksu cywilnego (najczęściej umowa zlecenia lub świadczenia usług). Nie jest to stosunek pracy, dlatego nie stosuje się do niej przepisów Kodeksu pracy.
Charakter współpracy
- Umowa o pracę – pracownik pozostaje w stosunku podporządkowania wobec pracodawcy – wykonuje swoje obowiązki w wyznaczonym miejscu i czasie, zgodnie z poleceniami przełożonego. Pracodawca ma kontrolę nad sposobem wykonywania pracy.
- Umowa menedżerska – menedżer działa samodzielnie i niezależnie, odpowiadając głównie za osiągnięcie określonych celów, a nie za sposób wykonywania codziennych czynności. Brak tu klasycznego podporządkowania – to współpraca oparta na rezultatach i zaufaniu.
Czas pracy
- Umowa o pracę – obowiązują normy czasu pracy, w tym m.in. 8-godzinny dzień pracy, limity godzin nadliczbowych oraz prawo do odpoczynku.
- Umowa menedżerska – brak regulacji dotyczących czasu pracy – menedżer sam organizuje sobie czas i sposób realizacji zadań. Liczy się efekt, a nie przepracowane godziny.
Wynagrodzenie i świadczenia
- Umowa o pracę – pracownik otrzymuje stałe wynagrodzenie, a pracodawca odprowadza za niego wszystkie składki ZUS oraz zaliczki na podatek dochodowy. Przysługują także świadczenia dodatkowe wynikające z przepisów prawa pracy (np. płatny urlop wypoczynkowy, wynagrodzenie za czas choroby).
- Umowa menedżerska – wynagrodzenie ustalane jest indywidualnie, często składa się z części stałej oraz premii za wyniki. Składki ZUS są naliczane według zasad cywilnoprawnych, co może być mniej korzystne dla menedżera pod względem zabezpieczenia socjalnego. Brak prawa do urlopu czy wynagrodzenia chorobowego – wszystko zależy od zapisów umowy.
Ochrona prawna
- Umowa o pracę – pracownik korzysta z licznych przywilejów, takich jak ochrona przed nieuzasadnionym wypowiedzeniem, prawo do odprawy w określonych sytuacjach, ochrona w okresie ciąży czy urlopu macierzyńskiego.
- Umowa menedżerska – brak typowej ochrony pracowniczej – warunki rozwiązania umowy określane są wyłącznie w kontrakcie. Menedżer musi sam zadbać o odpowiednie zapisy zabezpieczające jego interesy.
Kiedy kontrakt menedżerski może być traktowany jak umowa o pracę?
W sytuacji, gdy sposób wykonywania obowiązków w ramach kontraktu zaczyna przypominać klasyczny stosunek pracy (np. stałe godziny pracy, podporządkowanie przełożonemu, wykonywanie poleceń służbowych), organy skarbowe lub ZUS mogą uznać, że w rzeczywistości mamy do czynienia z umową o pracę.
W takim przypadku:
- Dochody uzyskane z kontraktu będą podlegały opodatkowaniu oraz oskładkowaniu na zasadach właściwych dla umowy o pracę.
- Pracodawca zostanie zobowiązany do odprowadzenia pełnych składek pracowniczych, co może być mniej korzystne finansowo zarówno dla firmy, jak i dla menedżera.
Umowa na kontrakt – jakie ma wady i zalety?
Zatrudnienie na kontrakt, jak każda forma zatrudnienia, ma swoje mocne i słabe strony. To rozwiązanie, które idealnie sprawdzi się w określonych sytuacjach, ale nie będzie odpowiednie dla każdego.
Zalety kontraktu menedżerskiego:
- Elastyczność warunków współpracy
- Brak sztywnego podporządkowania
- Możliwość uzyskania wyższego wynagrodzenia
- Brak limitów czasu pracy
- Optymalizacja podatkowa (w niektórych przypadkach)
Wady kontraktu menedżerskiego
- Brak ochrony wynikającej z Kodeksu pracy
- Obowiązek samodzielnego zadbania o zabezpieczenia socjalne
- Większa odpowiedzialność
- Brak stabilności zatrudnienia
- Ryzyko zakwestionowania umowy przez ZUS lub skarbówkę
Kontrakt menedżerski to rozwiązanie dla osób, które cenią sobie niezależność, są gotowe na większą odpowiedzialność i potrafią negocjować korzystne warunki współpracy. Daje szansę na atrakcyjne wynagrodzenie i swobodę działania, ale jednocześnie wymaga świadomego podejścia do kwestii zabezpieczeń socjalnych i prawnych.
Dla firmy to sposób na zatrudnienie wysoko wykwalifikowanego specjalisty bez konieczności przestrzegania przepisów prawa pracy, ale też wiąże się z koniecznością precyzyjnego skonstruowania umowy, by uniknąć potencjalnych sporów.
Więcej inspirujących treści znajdziesz tutaj:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Na czym powinna opierać się praca w zespołowa? Zasady pracy w grupie
Jak napisać CV po rosyjsku? Czym się różni od polskiego? [+ wzór CV po rosyjsku]
Sygnalista – kto to? Definicja i ochrona prawna sygnalistów
Wzór CV po francusku – porady i kluczowe zwroty
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy do domu – wszystko, co musisz wiedzieć
Praca zdalna CV – jak stworzyć skuteczny dokument aplikacyjny?
Charakteryzator – kim jest, ile zarabia i jak zacząć pracę w tym zawodzie?
Czy potrzebujesz CV sportowca? Jak napisać skuteczne CV dla zawodnika?
Jak napisać skuteczne CV inżyniera? Praktyczny poradnik + wzór CV inżynier
CV ekonomisty to inwestycja – jak je napisać, by przyniosło zysk?
Czy da się stworzyć skuteczne CV bez wykształcenia? Oczywiście!
CV ATS – jak dostosować CV, aby przejść przez systemy rekrutacyjne?
