Ocena okresowa pracownika umożliwia weryfikację czy zatrudniona osoba spełnia wymagania niezbędne do zajmowanego stanowiska i czy poprawnie wykonuje swoje zadania. Jakie kryteria oceny okresowej uwzględniają pracodawcy? Nasz poradnik pozwoli Ci odpowiednio przygotować się do takiej oceny. Zobacz, czego możesz się spodziewać i nie daj się zaskoczyć!
Okresowa ocena pracownika – spis treści:
- Okresowa ocena pracownika – czym jest i w jakim celu się ją przeprowadza?
- Jakie korzyści ma system oceniania pracowników?
- Metody oceny pracowników
- Jak jeszcze można prowadzić oceny okresowe pracowników?
- Kryteria oceny pracownika przykłady:
- Ocena pracownika – przykład
- Ewaluacja pracownika – jak często? Czy roczna ocena pracownika wystarcza?
- Okresowa ocena pracownika – podsumowanie
Okresowa ocena pracownika – czym jest i w jakim celu się ją przeprowadza?
Każdy pracodawca ma pewne oczekiwania wobec osób, które zatrudnia. Pracownicy zajmujący konkretne stanowiska powinni wykazywać się określonymi umiejętnościami, aby skutecznie realizować powierzone im zadania. Okresowa ocena pracownika, czy też ocena kompetencji pracownika to nic innego, jak podsumowanie jego wyników za konkretny przedział czasu.
Ocena okresowa pracownika pełni dodatkowo funkcje:
- informacyjną – pozwala sprawdzić, jak dana osoba radzi sobie z powierzonymi zadaniami;
- motywacyjną – gdy pracownik wie, że jego praca podlega ocenie, jest bardziej zmotywowany;
- rozwojową – umożliwia pracownikowi zdobywanie kolejnych szczebli kariery zawodowej;
- edukacyjną – poprzez wpajanie celów i wartości przedsiębiorstwa, ponieważ cele pracowników powinny być zbieżne z celami całej organizacji i wynikać z poszczególnych działów firmy
Praca w korporacji – na czym polega?
Wielu pracowników traktuje taką ocenę jako narzędzie kontroli. W rzeczywistości chodzi o weryfikację kompetencji, zbadanie wydajności i rozpoznanie wewnętrznych problemów firmy. Z drugiej strony oceny pracownicze są okazją do rozmowy o podwyżkę, szansą na awans, zmianę stanowiska czy też rozwinięcie kompetencji.
Jakie korzyści ma system oceniania pracowników?
Oceny okresowe są korzystne nie tylko dla pracodawców, ale również pracowników. Jakie pozytywy niosą za sobą?
- Ocena pracy pracownika – korzyści dla pracodawcy:
- pozwala zweryfikować czy pracownik wywiązuje się ze swoich obowiązków, a przy tym umożliwia zwiększenie wydajności i jakości jego pracy;
- ułatwia pozyskiwanie pracowników o największym potencjale rozwojowym;
- poprawia jakość komunikacji wewnętrznej firmy;
- odgrywa kluczową rolę w podejmowaniu decyzji o zmianach kadrowych, podwyżkach, premiach, awansach, zwolnieniach itp.
- pozwala ocenić, jak pracownik radzi sobie z subiektywną oceną innych osób lub konstruktywną krytyką.
- System oceny pracowników – korzyści dla zatrudnionych:
- pozwala rejestrować rozwój oraz najważniejsze osiągnięcia pracowników, a więc przekłada się na zwiększenie poczucia ich własnej wartości;
- ułatwia pracownikom rozwój i poszerzanie kompetencji (np. poprzez wspólne ustalanie celów zawodowych i planowanie szkoleń);
- przyspiesza ścieżkę rozwoju zawodowego;
- pomaga wyrównywać różnice rozwojowe pomiędzy pracownikami z tego samego działu na podobnych stanowiskach.
Kursy i certyfikaty w CV – zobacz, jak je wpisać!
Metody oceny pracowników
Oceny okresowe pracowników można podzielić ze względu na to, ile osób bierze w nich udział. Najczęściej dokonuje ich przełożony, ale zdarza się, że także klienci lub współpracownicy.
Ocena pracownicza 90 stopni
Ocena pracowników 90 stopni dokonywana jest wyłącznie przez przełożonego. Jednak w dobie dzisiejszego rynku pracownika, coraz częściej odchodzi się od tego subiektywnego systemu.
Ocena pracownika 180 stopni
Ten system okresowej oceny pracowników stosowany jest najczęściej, pozwala skonfrontować dwa punkty widzenia. Do opinii dokonywanej przez przełożonego dołącza także samoocena pracownika.
Ocena pracownika 270 stopni
Ta okresowa ocena pracownika jest zdecydowanie bardziej kompleksowa i konstruktywna. Uczestniczą w niej: przełożony, pracownik, a także współpracownicy.
Ocena pracownika 360 stopni
To system oceny okresowej pracowników przeznaczony dla osób zarządzających ludźmi (manager, team leader). W tym przypadku swoją ocenę wystawiają nie tylko współpracownicy, przełożeni i sam zainteresowany, ale także podwładni.
Ocena okresowa 360+ stopni
To kolejny rozszerzony model oceny pracownika, gdzie źródłem informacji są klienci, czyli osoby spoza firmy. Taka metoda sprawdza się w przypadku specjalistów, którzy na co dzień zajmują się obsługą klientów np. przedstawiciele handlowi.
Jak jeszcze można prowadzić oceny okresowe pracowników?
- Testy – kompetencyjne, sytuacyjne, wiedzy, psychometryczne;
- Wywiady – behawioralne, sytuacyjne, biograficzne;
- Assessment & Development Center.
Kryteria oceny pracownika przykłady:
Arkusz oceny pracownika może zawierać nawet kilkanaście różnych kryteriów uwzględnianych podczas oceny. Ocena okresowa pracownika – przykłady kryteriów:
- Terminowość – pracownik swoje zadania wykonuje w wyznaczonym terminie.
- Organizacja pracy – pracownik potrafi skutecznie zaplanować swoje zadania, aby były jak najlepiej wykonane.
- Wiedza specjalistyczna – w zależności od stanowiska, pracownik poprawnie wykonuje swoje obowiązki jedynie, gdy posiada odpowiednie wykształcenie lub określoną wiedzę.
- Znajomość języka obcego – na wielu stanowiskach jest to umiejętność pożądana lub konieczna; umożliwia komunikowanie się z zagranicznymi klientami, tworzenie dokumentów lub prezentacji i materiałów.
- Komunikatywność – pracownik potrafi efektywnie porozumiewać się z klientami, pracownikami i przełożonymi.
- Samodzielność – pracownik sam organizuje sobie pracę i wyznacza kolejne cele.
- Zarządzanie informacjami – pracownik odpowiednio pozyskuje, przekazuje i gromadzi informacje.
- Zarządzanie personelem – pracownik dobiera sobie odpowiednich pracowników i wyznacza im zadania, a dodatkowo potrafi zmotywować ich do pracy, udzielić pomocy i rozwiązywać powstające problemy.
- Odporność na stres – pracownik potrafi działać nawet w stresujących sytuacjach.
- Znajomość przepisów i umiejętność ich stosowania – pracownik zna prawa określone dla jego stanowiska, potrafi ich przestrzegać i wykorzystywać.
- Postawa etyczna – zatrudniony powinien mieć dobrą opinię, być uczciwy i postępować zgodnie z prawem.
- Umiejętność obsługi urządzeń technicznych – pracownik potrafi obsługiwać urządzenia niezbędne do pracy na jego stanowisku.
- Podnoszenie kwalifikacji zawodowych – pracownik dąży do samorozwoju.
- Umiejętność pracy w zespole – pracownik potrafi współpracować z innymi w dobrej atmosferze.
- Umiejętności negocjacyjne – pracownik jest gotowy do obrony stanowiska swojego oraz firmy w celu przekonania klienta, innego pracownika lub pracodawcy.
- Zarządzanie zasobami – pracownik potrafi kontrolować i oceniać zasoby przedsiębiorstwa.
- Podejmowanie decyzji – zatrudniony potrafi szybko i trafnie ocenić daną sytuację i podjąć odpowiednie działania.
- Kreatywność – pracownik ma własne pomysły wpływające na rozwój firmy, które aktywnie wdraża.
Kompetencje miękkie i twarde – sprawdź!
Ocena pracownika – przykład
Tak naprawdę nie ma stałego wzoru oceny okresowej. Ogromny wpływ ma na to zajmowane stanowisko. Inne szablony opracowuje się dla pracowników produkcyjnych, inne dla inżynierów i jeszcze inne dla pracowników biurowych. Zazwyczaj arkusz oceny pracownika opiera się na opiniach dotyczących poszczególnych kategorii – wpisuje się ocenę w danym zakresie lub zaznacza najbliższą prawdzie opcję z gotowych opisów. Takie zestawienie poszczególnych elementów pozwala podsumować pracę zatrudnionego, ocenić jego efektywność oraz ocenić mocne i słabe strony.
Przykład oceny pracownika – jak może wyglądać arkusz oceny pracownika wzór:
Kwestionariusz oceny pracownika
Data:
Imię i nazwisko pracownika:
Stanowisko:
Oceniany okres:
Skala ocen: 1-5
1 – znacznie poniżej oczekiwań
2 – poniżej oczekiwań
3 – zgodnie z oczekiwaniami
4 – powyżej oczekiwań
5 – znacznie powyżej oczekiwań
| Samoocena pracownika | Ocena od przełożonego | |
| Terminowość | 5 | 5 |
| Samodzielność | 4 | 4 |
| Komunikatywność | 3 | 4 |
| Praca zespołowa | 4 | 4 |
| Znajomość przepisów | 3 | 4 |
| Jakość realizacji zadań | 4 | 4 |
| Podejmowanie decyzji | 4 | 3 |
| Umiejętności techniczne | 5 | 4 |
| Średnia ocen: | 4.0 | 4.0 |
Opisowa ocena pracownika – przykłady co w niej zawrzeć
Okresowa ocena pracownika czy też ocena roczna może zostać przeprowadzona za pomocą arkusza (jak w powyższym przypadku) lub za pośrednictwem opisu ciągłego. Ważne, aby zachować ją w formie dokumentu, do którego można zawsze powrócić.
Taka ocena opisowa zawiera pewne stałe elementy, jak:
- dane pracownika;
- opis zajmowanego stanowiska;
- wykaz kryteriów;
- opis danego kryterium;
- ocenę;
- podsumowanie.
Dobrym rozwiązaniem jest oparcie oceny opisowej o dane z kwestionariusza.
Dowiedz się również, co to są referencje w CV?
Ewaluacja pracownika – jak często? Czy roczna ocena pracownika wystarcza?
Częstotliwość przeprowadzania ocen okresowych w głównej mierze zależy od struktury organizacyjnej firmy, jej specyfiki oraz branży, w której działa. Choć częste opinie dają pełniejszą wiedzę o zespole, to z drugiej strony mogą być odbierane jako narzędzie opresyjne wobec pracowników.
Kiedyś okresową ocenę przeprowadzało się raz w roku (ocena roczna pracownika). Spora część firm nadal utrzymuje tę zasadę. Istnieją jednak branże, które rozwijają się niezwykle dynamicznie. Pracownicy muszą więc szybko zdobywać nowe kompetencje, aby nadążyć nad zmianami. W takich przypadkach lepiej, aby ocena pracownika odbywała się częściej (co pół roku, co kwartał).
Okresowa ocena pracownika – podsumowanie
O tym, czy dana osoba realizuje się na swoim stanowisku oraz, czy spełnia wymagania pracodawcy, decyduje sposób jej pracy. Oceny okresowe weryfikują czy pracownik rzeczywiście powinien być zatrudniony w danym miejscu, dodatkowo ma ogromny wpływ na stosunek pracodawcy do zatrudnionego.
Pozytywnie oceniani pracownicy mogą zostać nagrodzeni awansem lub podwyżką. Z kolei negatywne opinie często skutkują degradacją, obniżeniem pensji, a nawet wypowiedzeniem umowy.
Może zainteresować Cię również:
Portfolio – co to jest portfolio? Jak stworzyć portfolio?
Umowa na okres próbny – czy okres próbny jest płatny?
Jak wygląda proces rekrutacyjny pracownika?
CV bez doświadczenia – stwórz CV dla początkujących
Wzory CV
Nadgodziny – Kodeks pracy: ile płatne są nadgodziny?
Wynagrodzenie zasadnicze – co to jest wynagrodzenie zasadnicze?
Szablony CV
Umowa o pracę – jak wygląda umowa o pracę? Podstawowe zasady
Rozmowa kwalifikacyjna po angielsku – jak się do niej przygotować?
Zawody przyszłości – jakie branże mają przyszłość?
