Telepraca przeszła do historii! Czy to oznacza, że nie ma już możliwości wykonywania obowiązków zawodowych z dala od biura? Nic bardziej mylnego – została ona zastąpiona przez pracę zdalną, która jest regulowana innymi przepisami. Jaka jest różnica między telepracą a pracą zdalną? Jakie zmiany zaszły w Kodeksie pracy? Wyjaśniamy!
To może Cię zainteresować: Czym jest ergonomia pracy? Na co należy zwrócić uwagę? [Definicja ergonomii i rodzaje ergonomii]
Telepraca – artykuł obejmuje:
Co to jest telepraca?
Telepraca w polskim Kodeksie pracy, przed jej uchyleniem 7 kwietnia 2023 r., definiowana była jako praca wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Oznaczało to, że pracownik mógł wykonywać swoje obowiązki zdalnie, np. z domu, kawiarni lub innego dowolnego miejsca, o ile miał dostęp do komputera i internetu.
Samo pojęcie telepraca może wydawać się przestarzałe i rzadko używane, ponieważ termin ten narodził się już w latach 70. XX wieku w USA jako odpowiedź na problem z dużymi odległościami, które pracownicy zmuszeni byli pokonywać, by dostać się z miejsca zamieszkania do biura. Niegdyś telepracę wykonywali głównie przedstawiciele handlowi, którzy do komunikacji używali telefonów.
Telepraca nie jest jednak powiązana z telefonem czy telewizją – pojęcie wywodzi się z języka greckiego – tele oznacza odległość, a więc ściśle odnosi się do trybu wykonywania obowiązków zawodowych.
Jakie rodzaje telepracy wyróżniamy?
- Telepraca domowa, czyli wykonywana w domu lub w mieszkaniu pracownika.
- Telepraca zmienna, czyli częściowo świadczona w biurze i w domu.
- Telepraca świadczona w telecentrum, czyli w punktach z dala od firmy, które mogą być własnością pracodawcy lub innego podmiotu, który prowadzi takie telecentrum.
- Telepraca mobilna, czyli praca poza siedzibą firmy w miejscu, w którym akurat pracownik znajduje się w danym momencie.
- Telechatki, to telecentrum przeniesione na tereny wiejskie.
Telepraca Kodeks pracy – jakie obowiązki nakładał na pracodawcę?
- Zapewnienie pracownikowi niezbędnych narzędzi pracy, takich jak komputer, oprogramowanie, telefon komórkowy itp.
- Ubezpieczenie sprzętu przekazanego pracownikowi do użytku domowego.
- Pokrycie kosztów związanych z wykorzystaniem przez pracownika prywatnego sprzętu i łącza internetowego do celów służbowych.
- Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy zdalnej.
Zalety i wady telepracy
Telepraca dawała pracownikom wiele korzyści, takich jak:
- Elastyczność czasu pracy.
- Oszczędność czasu i pieniędzy na dojazdach do pracy.
- Lepszą równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.
Jednakże telepraca wiązała się również z pewnymi wyzwaniami, m.in.:
- Trudności z odseparowaniem życia zawodowego od prywatnego.
- Poczucie izolacji.
- Trudności z komunikacją i współpracą z zespołem.
Pamiętaj,
to ważne!
Obecnie instytucja telepracy nie istnieje już w polskim Kodeksie pracy. Została ona zastąpiona przez pracę zdalną, która jest regulowana innymi przepisami.
Jak definiowana była telepraca w Kodeksie pracy?
Kodeks pracy dotychczas definiował telepracę w następujący sposób:
Art. 67.
§ 1. Praca może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną (telepraca).
§ 2. Telepracownikiem jest pracownik, który wykonuje pracę w warunkach określonych w § 1 i przekazuje pracodawcy wyniki pracy, w szczególności za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
Telepraca zmiany w Kodeksie pracy
Okazało się, że dotychczasowe przepisy nie odzwierciedlały dobrze warunków pracy zdalnej, jakie wymusiła na nas pandemia. Stworzono więc ustawę z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Te wszystkie czynniki wymusiły potrzebę stworzenia nowych definicji opisujących zasady dotyczące pracy z domu.
Zobacz też:
CV copywriter
CV dietetyk
CV doradca klienta
CV do biura
CV elektryka
CV farmaceuty
Kodeks pracy – telepraca zastąpiona pracą zdalną
7 kwietnia 2023 telepraca została całkowicie uchylona z Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy. To właśnie tego dnia w życie weszły nowe przepisy o pracy zdalnej, które zastąpiły dotychczasowe przepisy o telepracy.
Oznacza to, że od 8 października 2023 roku nie można wykonywać już telepracy. Co to oznacza dla pracowników, którzy wykonywali pracę w tej formie? Mogą przejść na pracę zdalną. Nowe przepisy wprowadziły szereg zmian, które mają to ułatwić i zapewnić większą swobodę w organizacji czasu pracy.
To jednak nie wszystko, ponieważ zmiany dopuszczają także wykonywanie pracy w trybie hybrydowym łączącym, pracę w trybie zdalnym z pracą w trybie stacjonarnym lub pracy stacjonarnej z możliwością skorzystania z 24 dni w roku kalendarzowym z tzw. pracy zdalnej okazjonalnej.
Co to jest praca zdalna okazjonalna?
Praca zdalna okazjonalna to forma wykonywania pracy poza stałym miejscem pracy – poznaj podstawowe zasady jej funkcjonowania:
- Może być wykonywana do 24 dni w roku kalendarzowym na wniosek pracownika.
- Nie ma wpływu na wymiar czasu pracy pracownika.
- Wymaga uzgodnienia z pracodawcą miejsca wykonywania pracy.
- Pracodawca nie ma obowiązku udzielenia zgody na wniosek pracownika.
- Do pracy zdalnej okazjonalnej nie stosuje się przepisów dotyczących:
- telepracy,
- bhp w zdalnym systemie pracy,
- kontroli w zdalnym systemie pracy.
- Zasady wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej ustala się z pracodawcą.
Telepraca a praca zdalna – jakie są różnice?
Telepraca i praca zdalna to dwie formy wykonywania pracy poza siedzibą pracodawcy, ale między nimi istnieje kilka kluczowych różnic:
- Regulacja prawna:
- Telepraca była regulowana przez Kodeks pracy (art. 67-68) do 7 kwietnia 2023 r., kiedy to została uchylona.
- Praca zdalna jest regulowana ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o zmianie Kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568).
- Charakter pracy:
- Telepraca była traktowana jako stała forma wykonywania pracy.
- Praca zdalna może mieć charakter stały lub czasowy.
- Zgoda pracownika:
- Telepraca wymagała zgody zarówno pracownika, jak i pracodawcy.
- W przypadku pracy zdalnej pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej, a pracownik ma prawo odmówić.
- Obowiązki pracodawcy:
- W przypadku telepracy pracodawca miał więcej obowiązków, m.in. musiał zapewnić pracownikowi niezbędny sprzęt i pokryć koszty jego eksploatacji.
- Obowiązki pracodawcy w przypadku pracy zdalnej są mniej sformalizowane.
- Ochrona przed wypowiedzeniem:
- W przypadku telepracy pracownik miał większą ochronę przed wypowiedzeniem umowy o pracę w razie odmowy zmiany warunków pracy na telepracę.
- W przypadku pracy zdalnej odmowa może być podstawą do wypowiedzenia.
- Podatki:
- W przypadku telepracy pracodawca miał obowiązek odprowadzać składki ZUS od ekwiwalentu za internet.
- W przypadku pracy zdalnej nie ma obowiązku odprowadzania składek ZUS od ekwiwalentu za internet.
Jak została uregulowana praca zdalna w Kodeksie pracy?
Od 7 kwietnia 2023 roku Kodeks pracy wprowadził przepisy dotyczące pracy zdalnej, które zastąpiły regulacje dotyczące telepracy. Zgodnie ze zmianami praca zdalna jest zdefiniowana jako praca wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, głównie za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Pracodawca i pracownik muszą każdorazowo uzgodnić miejsce wykonywania pracy zdalnej, które może być zmieniane po porozumieniu stron. Zasada ta ma na celu zapewnienie elastyczności oraz odpowiedniego dostosowania do potrzeb obu stron stosunku pracy.
Jeśli wniosek o pracę zdalną dotyczy:
- pracownika w ciąży,
- pracownika wychowującego dziecko do 4. roku życia,
- pracownika opiekującego się niepełnosprawnym członkiem rodziny,
- pracownika będącego rodzicem ze szczególnymi potrzebami,
pracodawca zobowiązany jest uwzględnić taki wniosek, chyba że nie jest to niemożliwe ze względów operacyjnych lub ze względu na rodzaj pracy.
Pracodawca może również sam zainicjować pracę zdalną, szczególnie w okresach nadzwyczajnych, takich jak stan epidemii, lub gdy nie można zapewnić bezpiecznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu z powodu działania siły wyższej. Pracodawca musi również określić zasady wykonywania pracy zdalnej, które powinny być zawarte w porozumieniu lub regulaminie pracy zdalnej, oraz informować pracownika o wszelkich zmianach dotyczących pracy zdalnej.
Artykuły powiązane:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Jak w CV wpisać własną działalność gospodarczą?
Urlop bezpłatny – urlop bezpłatny a ubezpieczenie [Ile można wziąć urlopu bezpłatnego?]
Umowa o zakazie konkurencji [wzór + omówienie] – z czym wiąże się zakaz pracy u konkurencji?
Wypadek przy pracy – jak wygląda zgłoszenie? Należne świadczenia
Zwolnienie z pracy – co robić? Jakie prawa ma pracownik?
Fluktuacja pracowników – na czym polega i jakie są jej rodzaje?
Zakres obowiązków pracownika – co to? [wzór zakresu obowiązków]
Czy można mieć dwie umowy o pracę jednocześnie?
Awans zawodowy – czym jest i jak go zdobyć?
Likwidacja stanowiska pracy – odprawa i okres wypowiedzenia
PPK – co to i czy warto? Jak wygląda rezygnacja z PPK?
Prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy – co określa Kodeks pracy?
ATS system do rekrutacji – czym jest?
