Termin białe kołnierzyki wielu z nas przywodzi na myśl popularny serial telewizyjny z 2009 roku. Jednakże pojęcie to, choć zyskało nową popularność dzięki produkcji filmowej, ma znacznie dłuższą i bardziej złożoną historię. Już w latach 50. XX wieku socjologowie zaczęli używać tego określenia, by opisać coraz liczniejszą grupę zawodową, której praca nie wymagała wysiłku fizycznego, a polegała głównie na czynnościach umysłowych. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu.
Zobacz również: Praca w korporacji – na czym polega praca w korporacji?
Białe kołnierzyki – czytaj dalej:
Historia białych kołnierzyków, czyli skąd wzięli się white collars?
Termin białe kołnierzyki (ang. white collars) odnosi się do pracowników biurowych, administracyjnych oraz zawodów związanych z zarządzaniem i wiedzą, w odróżnieniu od niebieskich kołnierzyków (ang. blue collars), czyli pracowników fizycznych. Historia pojęcia white collars sięga początku XX wieku, a termin został spopularyzowany przez amerykańskiego socjologa C. Wrighta Millsa w latach 50. XX wieku w książce “White Collar: The American Middle Classes”.
Określenie białe kołnierzyki wzięło się od białych koszul, które nosili pracownicy biurowi. W początkach XX wieku taka koszula była symbolem elegancji i dystynkcji, a praca biurowa odróżniała się od pracy fizycznej, której często towarzyszyły uniformy w odcieniach niebieskiego, dlatego pracowników fizycznych określano jako blue collars.
Białe kołnierzyki – siła napędowa gospodarki?
Pod koniec XIX i na początku XX wieku gospodarka w krajach uprzemysłowionych zaczęła się dynamicznie rozwijać, co stworzyło zapotrzebowanie na pracowników umysłowych, urzędników i managerów. Przełomowe wynalazki, takie ja maszyna do pisania i telefon ułatwiły prace administracyjne, a powstanie dużych korporacji doprowadziło do wzrostu liczby stanowisk biurowych.
To może Cię zainteresować: Pracownik administracyjno biurowy – zakres czynności pracownika biurowego
W połowie XX wieku rola pracowników umysłowych znacznie się zwiększyła, a białe kołnierzyki stały się kluczową częścią rosnącej klasy średniej w USA i innych rozwiniętych gospodarkach. Rewolucja technologiczna oraz rozkwit sektora usług przyspieszyły ten proces – pracownicy umysłowi stanowili coraz większą grupę w społeczeństwie, a ich styl życia zaczął symbolizować sukces i awans społeczny.
Kto przynależy do grona white collars?
W koncepcji Millsa białe kołnierzyki to grupa zawodowa pozbawiona własnych środków produkcji, charakteryzująca się wykonywaniem pracy o charakterze intelektualnym. Ich zadania obejmowały głównie gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji, a także nadzór nad procesami produkcyjnymi. Dzięki systematycznemu kształceniu grupa ta szybko się powiększała, zaspokajając rosnące zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę w dynamicznie zmieniającej się gospodarce.
Białe kołnierzyki cieszyły się wysokim statusem społecznym i znaczącym prestiżem, co wiązało się z wyższymi zarobkami i większą władzą w porównaniu z tradycyjnymi przedstawicielami klasy średniej.
Portret współczesnego białego kołnierzyka
Współczesny biały kołnierzyk to znacznie bardziej zróżnicowany i elastyczny profil zawodowy niż w przeszłości. Często to osoba pracująca w sektorze technologicznym, finansowym, usługowym lub korporacyjnym, a wśród dominujących zawodów znajdują się:
- specjaliści IT;
- managerowie projektów;
- pracownicy sektora bankowego i finansowego;
- specjaliści ds. marketingu i mediów cyfrowych;
- inżynierowie, doradcy, analitycy.
Oczywiście to, co wyróżnia współczesnych white collars to wykształcenie wyższe oraz konkretne umiejętności, zarówno twarde, jak i miękkie. Coraz częściej wymaga się od nich także kompetencji technologicznych np. znajomości narzędzi cyfrowych, systemów, a także wiedzy na temat sztucznej inteligencji i automatyzacji.
Stres, deadline’y i kawka – codzienność białego kołnierzyka?
Białe kołnierzyki często działają w środowiskach korporacyjnych, które kładą duży nacisk na innowację, efektywność, wielozadaniowość, kulturę feedbacku. Zwykle żyją w większych miastach i wbrew powszechnej opinii wzrost świadomości na temat zdrowia psychicznego oraz stresu zawodowego spowodował, że współcześni white collars, coraz częściej zwracają uwagę na dobre praktyki w tym zakresie.
Współczesny biały kołnierzyk stara się utrzymać work life balance, a wiele firm promuje wellness, oferując swoim pracownikom programy dbania o zdrowie fizyczne i psychiczne. Owocowe czwartki i pakiety medyczne już na stałe wpisały się w listę benefitów pracowniczych.
Praca zdalna – nowy wymiar pracy dla białych kołnierzyków
W dobie postpandemicznej wiele stanowisk białych kołnierzyków przeniosło się do modelu pracy hybrydowej lub całkowicie zdalnej, a sam sposób wykonywania obowiązków zawodowych stał się bardziej elastyczny. White collars często pracują w godzinach dopasowanych do potrzeb projektu, klientów lub własnych preferencji.
Od korporacji po startup – ścieżki kariery białych kołnierzyków
Korporacje wciąż są jednym z najczęstszych miejsc pracy dla białych kołnierzyków, oferując stabilność, jasno zdefiniowaną ścieżkę kariery i atrakcyjne benefity. Praca w korporacji pozwala zazwyczaj płynnie przechodzić przez kolejne etapy awansu zawodowego.
Jak wygląda typowa ścieżka kariery w korporacji?
- Junior Specialist / Assistant – początkowy etap kariery, gdzie pracownik zdobywa praktyczne doświadczenie i uczy się podstaw.
- Mid-Level Specialist – zwiększenie odpowiedzialności, samodzielność w wykonywaniu zadań i rozwijanie umiejętności.
- Team Leader / Manager – kierowanie zespołem, zarządzanie projektami, podejmowanie decyzji strategicznych.
- Senior Manager / Director – wysoko postawiony pracownik, który koordynuje działania większych działów, negocjuje kontrakty, ustala cele biznesowe.
- Executive (VP, CFO, CEO) – najwyższe stanowiska w firmie, związane z podejmowaniem decyzji na poziomie zarządu i kształtowaniem strategii całej firmy.
Coraz większą popularność zyskuje też praca w startupach, zwłaszcza wśród młodych ludzi, którzy szukają dynamicznego i innowacyjnego środowiska, większej autonomii i możliwości zaangażowania w tworzenie i rozwój firmy.
Jak wygląda typowa ścieżka kariery w startupie?
- Członek małego zespołu / Early Employee – startupy często zaczynają od niewielkich zespołów, w których każda osoba pełni różnorodne role i ma duży wpływ na firmę. Pracownicy mają okazję do nauki i rozwoju w wielu dziedzinach.
- Product Manager / Team Lead – w miarę rozwoju startupu pojawiają się bardziej wyraźne role, a pracownicy, którzy dołączali na wczesnym etapie, mogą awansować na liderów projektów.
- C-level Executive (CTO, COO) – w startupie ścieżka awansu może być znacznie szybsza niż w korporacji.
Odchodzenie od tradycyjnych modeli pracy na rzecz freelancingu lub założenia własnej firmy także staje się coraz częstszą praktyką, dającą większą swobodę w wyborze projektów i sposobie pracy. Często pojawia się także łączenie różnych form pracy czy praca na zasadzie B2B.
Zobacz też: Freelancer – kim jest freelancer i jak wygląda praca freelancera?
Inne kolory “kołnierzyków”
Pojęcie białych kołnierzyków zapoczątkowało trend nadawania kolorowych określeń różnym grupom zawodowym. Najbardziej kontrastowe stały się niebieskie kołnierzyki symbolizujące pracę fizyczną. Nazwa ta została wybrana ze względu na powszechność niebieskich ubrań roboczych. Wybór podyktowany był praktycznymi względami – niebieski odcień łatwo maskował zabrudzenia, co było istotne w środowisku przemysłowym.
Wraz z upływem czasu pojęcia różowe kołnierzyki i zielone kołnierzyki uzupełniły paletę barw. Pierwsze z nich odnosi się do zawodów zdominowanych przez kobiety, jak pielęgniarka czy nauczyciela. Z kolei zielone kołnierzyki to pracownicy branż związanych z ochroną środowiska np. energetyki odnawialnej.
Przestępczość białych kołnierzyków? Skąd wzięło się pojęcie white collar crime?
Pojęcie “przestępstwa białych kołnierzyków” (ang. white collar crime) zostało wprowadzone przez Edwina Sutherlanda, który zwrócił uwagę na zjawisko wykorzystywania przez osoby z wyższych sfer swoim pozycji zawodowych i społecznych do popełniania przestępstw. Zauważył też, że dzięki swemu statusowi i zaufaniu, jakie im towarzyszy często unikają one odpowiedzialności karnej.
White collar cirme to szeroki wachlarz nielegalnych działań, takich jak oszustwa finansowe, korupcja, czy wyłudzenia popełniane przez osoby zajmujące wysokie stanowiska. Tego typu przestępstwa zagrażają zarówno interesom państwa, jak i prywatnych przedsiębiorstw, często przybierając formę zorganizowanej działalności.
Zajrzyj po więcej interesujących treści:
Wzory CV
Szablony CV
Przykładowe CV
Co to jest inflacja? Jakie ma skutki? Ile wynosi inflacja w Polsce?
Co to jest notatka służbowa i jak ją napisać? Dodatkowo: notatka służbowa wzór
Na czym polega zadaniowy czas pracy? Wady i zalety takiego systemu
Pierwsze wrażenie ma znaczenie: kto pierwszy podaje rękę na rozmowie kwalifikacyjnej?
Jak zapytać o wynik rekrutacji? Po jakim czasie dzwonią w sprawie pracy?
Walka z dyskryminacją w pracy: przyczyny, skutki i strategie przeciwdziałania nierównościom
Jak wyglądają targi pracy? Jak się przygotować?
Piramida finansowa co to? Jak działają piramidy finansowe?
Zarządzanie czasem – jak ważna jest dobra organizacja pracy?
Metoda SMART – cele zawodowe: jak je wyznaczać?
Digital marketing – co to? Co warto wiedzieć o marketingu cyfrowym?
Dlaczego warto zdobyć tytuł MBA? Studia MBA: korzyści dla Twojej kariery i rozwoju zawodowego
Korpomowa, czyli jak wygląda język korporacyjny?
