Choroba, niezależnie jakiego typu, to zmora każdego. Podejrzewasz, że Twoje zdrowie ucierpiało w związku z wykonywaną pracą? Nie lekceważ tego i wystąp o odszkodowanie lub rentę. Co to jest choroba zawodowa? W jaki sposób ją rozpoznać? Sprawdź, ile wynosi renta z tytułu chorobowy zawodowej!
Choroba zawodowa – spis treści:
- Choroba zawodowa – co to?
- Wykaz chorób zawodowych 2024
- Zgłoszenie choroby zawodowej
- Czy stwierdzenie choroby zawodowej może nastąpić tylko w czasie trwania zatrudnienia?
- Co daje orzeczenie choroby zawodowej?
- Odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej
- Jak wylicza się procent uszczerbku na zdrowiu?
- Choroby zawodowe przykłady
Choroba zawodowa – co to?
Definicja choroby zawodowej znajduje się w art. 235 Kodeksu pracy.
Art. 2351
Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”
Art. 2352
Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.
Zgodnie z tą definicją chorobę zawodową powodują szkodliwe czynniki występujące w miejscu pracy, bądź też sposób jej wykonywania. Wszystkie choroby zawodowe znajdują się w wykazie chorób zawodowych.
Wykaz chorób zawodowych 2024
Wykaz chorób zawodowych wskazuje, które zawody obciążone są ryzykiem zachorowania. Znajdziesz tam informacje dotyczące konkretnych objawów, a także przyczyny powstania chorób np. kontakt z substancjami chemicznymi, zapalenia alergiczne czy choroby skóry.
Osoby pracujące w warunkach szkodliwych są bardziej narażone na choroby zawodowe. Jakie zawody uznawane są za szkodliwe?
Jakie są choroby zawodowe? Lista chorób zawodowych:
- Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne;
- Gorączka metaliczna;
- Pylice płuc;
- Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu;
- Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli;
- Astma oskrzelowa;
- Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
- Ostre uogólnione reakcje alergiczne;
- Byssinoza;
- Beryloza;
- Ostre uogólnione reakcje alergiczne;
- Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych;
- Alergiczny nieżyt nosa;
- Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym;
- Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym;
- Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat;
- Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego;
- Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi;
- Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy;
- Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy;
- Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz;
- Zespół wibracyjny;
- Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego;
- Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia;
- Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi;
- Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa.
Niektóre choroby zawodowe brzmią dla Ciebie zupełnie obco? Właśnie dlatego diagnozuje je lekarz medycyny pracy. Jeśli więc podejrzewasz lub obserwujesz u siebie objawy, na które mogła mieć wpływ Twoja praca – koniecznie udaj się do specjalisty.
Sprawdź też, czy można otrzymać zwolnienie na wypalenie zawodowe?
Zgłoszenie choroby zawodowej
Jeśli zaobserwujesz u siebie konkretne dolegliwości, to tak naprawdę sam możesz dostrzec potencjalną chorobę zawodową. Podejrzenie choroby zawodowej powinien jednak stwierdzić także lekarz w toku badań okresowych, a następnie podjąć odpowiednie kroki, by zweryfikować objawy.
Stwierdzenie choroby zawodowej i co dalej?
Podejrzenie o chorobę zawodową zgłasza się państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy – pod warunkiem, że otrzymasz niezbędne zaświadczenie od lekarza.
Brzmi to jak skomplikowany proces? Nie musisz się martwić, bowiem Kodeks pracy w art. 235. stwierdza, że należy to do obowiązku pracodawcy.
Kto może zgłosić podejrzenie choroby zawodowej?
Stwierdzenie choroby zawodowej u pracownika może zgłosić:
- pracodawca, który go zatrudnia;
- lekarz lub lekarz stomatolog, który stwierdził podejrzenie choroby zawodowej u pracownika (bez względu na specjalność lekarską);
- pracownik lub były pracownik (za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną).
Jak widzisz, nie jesteś pozostawiony sam sobie. Zgłoszenia choroby zawodowej określonym instytucjom dokonuje pracodawca lub lekarz, który wykonał badanie. Ważne, aby zrobić to niezwłocznie oraz wypełnić odpowiedni formularz (określony w rozporządzeniu w sprawie dokumentowania chorób zawodowych).
Dopuszcza się telefoniczne zgłoszenie choroby zawodowej, wyłącznie gdy była ona przyczyną śmierci pracownika.
Zwolnienie lekarskie – jak dostać L4?
Choroby zawodowe – obowiązki pracodawcy
W przypadku choroby zawodowej zatrudnionego, pracodawca zobowiązany jest do:
- rozpoznania przyczyny powstania choroby zawodowej;
- ustalenia charakteru choroby oraz zagrożenia zarażenia;
- niezwłocznego usunięcia czynników, które powodują powstanie choroby;
- realizacji zaleceń lekarskich;
- prowadzenia rejestru obejmującego wcześniejsze zachorowania.
Czy stwierdzenie choroby zawodowej może nastąpić tylko w czasie trwania zatrudnienia?
Zgłoszenie choroby zawodowej może nastąpić także po zakończeniu pracy w narażeniu zawodowym. W wykazie chorób zawodowych znajdziesz okresy, w których wystąpienie określonych objawów upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej (już po ustaniu zatrudnienia).
Co daje orzeczenie choroby zawodowej?
Jeśli stwierdzenie choroby zawodowej zostanie potwierdzone stosownym orzeczeniem lekarskim, pracodawca ma wobec Ciebie pewne zobowiązania. Przede wszystkim:
- musi przenieść Cię do innej pracy, w której nie będziesz narażony na działanie szkodliwych czynników.;
- jeżeli nowe stanowisko wiąże się z niższym wynagrodzeniem, przełożony zobowiązany jest wypłacić Ci dodatek wyrównawczy (przysługuje on pracownikowi przez maksymalnie 6 miesięcy).
Zwolnienie od psychiatry – ile można być na zwolnieniu lekarskim od psychiatry?
Odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej
Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej nie jest jednoznaczna z przyznaniem świadczeń odszkodowawczych. Kwestie te reguluje Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Dokument określa między innymi:
- rodzaje świadczeń przyznawanych z tytułu chorób zawodowych i wypadków przy pracy;
- warunki nabywania świadczeń;
- zasady i tryb przyznawania świadczeń, a także ich wysokość oraz zasady wypłaty.
Dokument mówi, że poza jednorazowym odszkodowaniem, może przysługiwać także:
- zasiłek chorobowy – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy powstała w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
- świadczenie rehabilitacyjne – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja są szansą na odzyskanie zdolności do pracy
- zasiłek wyrównawczy – dla ubezpieczonego, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu;
- renta z tytułu choroby zawodowej – dla ubezpieczonego, który w wyniku choroby zawodowej stał się niezdolny do pracy;
- renta szkoleniowa – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego w wyniku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową;
- renta rodzinna – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu choroby zawodowej lub wypadku przy pracy;
- dodatek do renty rodzinnej
- dodatek pielęgnacyjny
- pokrycie kosztów leczenia.
To może Cię zainteresować: Ubezpieczenie zdrowotne 2024 – ile wynosi składka zdrowotna?
Ile za 1 procent uszczerbku na zdrowiu ZUS 2024?
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 23 lutego 2022 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w okresie od 1 kwietnia 2022 do 31 marca 2024 – kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych wynoszą:
- 1269 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- 1269 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu zwiększenia tego uszczerbkuu co najmniej o 10 punktów procentowych;
- 22 212 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego;
- 22 212 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty;
- 114 231 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
- 57 115 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty (inny niż małżonek lub dziecko);
- 114 231 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 19 819 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci;
- 114 231 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawnionych równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 19 819 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko;
- 12 212 zł, jeżeli obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, każdemu z nich niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom;
- 57 115 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 19 819 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.
Jak wylicza się procent uszczerbku na zdrowiu?
Orzeczenie stwierdzające uszczerbek na zdrowiu wydawane jest na podstawie bezpośredniego badania poszkodowanego i dokumentacji medycznej wystawionej przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską ZUS.
Ocena stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji.
Stopień uszczerbku na zdrowiu określany jest natomiast według oceny procentowej zgodnie z tabelą uszczerbku na zdrowiu ZUS.
Tabela uszczerbku na zdrowiu ZUS określa dolną i górną granicę uszczerbku na zdrowiu (w zależności od rodzaju uszkodzenia czy naruszenia sprawności poszczególnych narządów).
Choroby zawodowe przykłady
Choroba zawodowa nauczyciela
Nauczyciele to jedna z grup zawodowych, której dotyczą przede wszystkim przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym wiele lat. Wykaz chorób zawodowych nauczycieli:
- guzki głosowe twarde;
- wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych
- niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią.
Dla wszystkich trzech przypadków wskazano 2 lata jako okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej.
Choroba zawodowa nauczycieli zgłaszana jest zwykle przez pracowników, którzy są już na emeryturze. Dlaczego wcześniej nie powiadamiają o swoich objawach? Dzieje się tak z obawy przed utratą aktualnego zatrudnienia wskutek choroby.
Sprawdź też, jak stworzyć CV dla nauczyciela
Choroby zawodowe nauczycieli – objawy:
Choroby zawodowe nauczycieli objawiają się najczęściej chrypką, szybkim zmęczeniem głosu, jego łamliwością i obniżeniem. Niekiedy pojawiają się także problemy z odkrztuszaniem, bezdźwięcznością czy ataki duszności oraz uczucie napięcia w okolicy krtani.
Choroby zawodowe kierowców
Kierowcy najczęściej cierpią na choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze czy schorzenia ruchu. Wielogodzinne siedzenie w tej samej pozycji, drgania i obciążenia prowadzą do problemów z kręgosłupem, a przebywanie w hałasie sprawia, że wielu kierowców przestaje zwracać uwagę na dźwięki, które stanowią ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem.
Poważnym zagrożeniem są także zaburzenia wzroku, na które wpływają: długi czas pracy, wilgotność powietrza czy klimatyzacja, a także jazda w godzinach nocnych.
Warto wiedzieć, że kierowcy zawodowi poddawani są obowiązkowym testom psychologicznym
Choroba zawodowa a emerytura
Choroba zawodowa dodatek do emerytury – czy można dostać dodatek do emerytury za chorobę zawodową? Przepisy nie przewidują dodatku do emerytury z powodu choroby zawodowej, jednak emeryt ze stwierdzoną chorobą zawodową może ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. W takim przypadku należy złożyć w ZUSie stosowny wniosek. Daje to możliwość otrzymania emerytury powiększonej o połowę renty z tytułu niezdolności do pracy.
Zajrzyj też do naszych pozostałych artykułów:
CV bez doświadczenia – stwórz CV dla początkujących
Aneks do umowy – jak napisać aneks do umowy o pracę? Aneks do umowy – wzór
Nagroda jubileuszowa – komu i kiedy przysługuje?
Wzory CV
Praca na akord – jak obliczyć akord?
Wypowiedzenie umowy zlecenia – jak rozwiązać umowę zlecenie?
Czym się zajmuje branża FMCG? Jak znaleźć pracę w tym sektorze?
Bezrobocie – przyczyny, rodzaje i skutki bezrobocia
Project manager – kim jest i jaki ma zakres obowiązków?
Szablony CV
List motywacyjny i CV pracownik produkcji
Stewardessa / steward: jak zostać stewardessą? Ile zarabia stewardessa?
CEO – co oznacza popularny skrót CEO oraz CTO, COO i CFO?
Szkolenia BHP – kogo w zakładzie obowiązuje szkolenie w zakresie BHP?
Maszynista: jak zostać maszynistą? Ile zarabia maszynista?
