Urlop wychowawczy to odpowiedź na potrzeby młodych rodziców potrzebujących więcej czasu na opiekę nad dzieckiem. Chociaż nie do końca jest to urlop (a już na pewno nie wypoczynkowy) o czym z pewnością już wiesz. Skończył Ci się macierzyński lub rodzicielski? Planujesz wziąć urlop wychowawczy? W dalszej części artykuły znajdziesz najważniejsze informacje, które pomogą Ci podjąć odpowiednią decyzję.
Urlop wychowawczy 2024 – spis treści:
- Urlop wychowawczy – komu przysługuje?
- Ile trwa urlop wychowawczy?
- Czy urlop wychowawczy jest płatny?
- Urlop wychowawczy do jakiego wieku dziecka?
- Wychowawcze – czy można pracować na urlopie wychowawczym?
- Urlop wychowawczy a pozostałe urlopy związane z opieką nad dzieckiem
- Urlop wychowawczy a umowa zlecenie
- Urlop wychowawczy a staż pracy i emerytura
- Ochrona przed zwolnieniem w trakcie urlopu wychowawczego
- Ciąża w trakcie wychowawczego – co w takiej sytuacji?
- Jak wygląda powrót do pracy po urlopie wychowawczym?
Urlop wychowawczy – komu przysługuje?
Jesteś młodym rodzicem, który chce więcej czasu poświęcić na wychowywanie dziecka? W takim razie przysługuje Ci urlop wychowawczy, jednak pod warunkiem, że minimum pół roku jesteś zatrudniony na umowie o pracę (do tego okresu wlicza się również poprzednie okresy zatrudnienia).
Wychowawczy urlop przysługuje rodzicom lub opiekunom dziecka.
Wystarczy, że w dziale HR firmy, w której pracujesz złożysz wniosek o urlop wychowawczy.
Z urlopu wychowawczego nie skorzystają zaś:
- bezrobotni;
- osoby zatrudnione na umowę o dzieło lub umowę zlecenie;
- ubezpieczeni w KRUS.
Bezrobotna kobieta zarejestrowana w urzędzie pracy nie traci jednak statusu bezrobotnej i nadal będzie mogła pobierać zasiłek. Wystarczy, że zgłosi brak gotowości do pracy z powodu opieki nad dzieckiem.
Urlop wychowawczy 2024 – kiedy złożyć wniosek o urlop wychowawczy?
Wniosek o urlop wychowawczy – kiedy złożyć? Masz na to 3 tygodnie, czyli dokładnie 21 dni.
Co ważne, po złożeniu wniosku nie musisz czekać na odpowiedź pracodawcy, po prostu informujesz go o tym, że chcesz skorzystać z takiego przywileju, a pracodawca musi się na to zgodzić.
W czasie urlopu wychowawczego możesz nawet złożyć wypowiedzenie, z kolei Ciebie pracodawca nie może zwolnić – jesteś w tym czasie nietykalny/ nietykalna.
Ile trwa urlop wychowawczy?
Zastanawiasz się, ile trwa urlop wychowawczy? Jest to maksymalnie 36 miesięcy, które rodzice lub opiekunowie dziecka mogą podzielić między sobą.
Rodzice mogą również zdecydować, że tylko jedno z nich wykorzysta urlop wychowawczy, czyli całe 36 miesięcy.
Mogą też wybrać trzecią opcję – oboje rodziców jednocześnie korzysta z urlopu wychowawczego. W takiej sytuacji jego wymiar wynosi 18 miesięcy dla mamy i 18 miesięcy dla taty.
Urlop wychowawczy w ilu częściach?
Pamiętaj, że przysługujący Ci urlop wychowawczy możesz wykorzystać w częściach. Jest ich maksymalnie 5, a najmniejsza nie może trwać krócej niż 8 tygodni.
Urlop wychowawczy – ile razy można przedłużać? Podział na 5 części oznacza, że urlop wychowawczy możesz czterokrotnie przedłużać.
Czy z urlopu wychowawczego można zrezygnować?
Z urlopu wychowawczego możesz zrezygnować w każdym momencie, jeśli tylko pracodawca wyrazi na to zgodę. Najpóźniej 30 dni przed planowanym powrotem zawiadom o tym fakcie swojego przełożonego.
To również może Cię zainteresować: Opieka na dziecko
Czy urlop wychowawczy jest płatny?
Wiele osób zastanawia się, czy wychowawczy jest płatny? O ile na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim przysługiwało Ci 80 proc. wynagrodzenia, to urlop wychowawczy nie jest płatny.
Dla rodzin o niskim statusie materialnym przewidziano jednak dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Jest to tak zwany zasiłek wychowawczy.
Zasiłek wychowawczy 2024 – ile wynosi zasiłek wychowawczy?
- zasiłek wychowawczy 2024 wynosi 400 zł miesięcznie;
- czas pobierania zasiłku to 24 miesiące (dotyczy opieki nad jednym dzieckiem); 36 miesięcy (dotyczy opieki na dwójką dzieci) lub 72 miesiące (dotyczy dzieci z orzeczeniem niepełnosprawności);
- zasiłek wychowawczy 2024 przysługuje rodzinom, w których dochód na osobę nie przekracza 674 zł.
Jak załatwić płatny urlop wychowawczy?
Spełniasz kryteria dochodowe? Możesz ubiegać się o zasiłek z MOPS/ GOPS. Świadczenie wypłacane jest przez ośrodek pomocy społecznej, urząd gminy lub urząd miasta.
Urlop wychowawczy do jakiego wieku dziecka?
Wymiar urlopu wychowawczego wynosi maksymalnie 36 miesięcy. Generalnie rodzic może go wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat (przed 2016 rokiem było to 5 lat). Są jednak pewne wyjątki, które zakładają możliwość wykorzystania urlopu wychowawczego do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Jest to sytuacja, w której stan zdrowia dziecka potwierdzony orzeczeniem o niepełnosprawności wymaga osobistej opieki rodzica. Wówczas może zostać udzielony dodatkowy urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy.
Sprawdź też: Urlop okolicznościowy urodzenie dziecka
Wychowawcze – czy można pracować na urlopie wychowawczym?
Tak, na urlopie wychowawczym można pracować, jeśli wykonywanie obowiązków zawodowych nie wyklucza możliwości sprawowania opieki nad dzieckiem. Co ciekawe, możesz podjąć pracę nie tylko u dotychczasowego pracodawcy, ale też u innego, a także wykonywać zupełnie inną działalność lub podjąć naukę.
Urlop wychowawczy a pozostałe urlopy związane z opieką nad dzieckiem
Aby zobrazować, jak wyglądają urlopy związane z rodzicielstwem stworzyliśmy tabelę, która pomoże Ci je zrozumieć.
| Urlop macierzyński | Urlop rodzicielski | Urlop wychowawczy | |
| Czas trwania | 20 tygodni | 41 tygodni | 36 miesięcy |
| Dla kogo? | każda kobieta, która urodziła dziecko | matka/ ojciec lub opiekun prawny | matka/ ojciec lub opiekun prawny |
| Typ umowy | umowa o pracę | umowa o pracę | umowa o pracę |
| Wynagrodzenie | 100 proc. | 60 proc. | bezpłatny |
Pamiętajmy również o ojcach, którym przysługuje:
- urlop ojcowski – trwa 14 dni i z okazji urodzenia dziecka, mogą z niego skorzystać pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę;
- urlop tacierzyński – ojciec może z niego skorzystać, gdy matka zrzeknie się części swojego urlopu macierzyńskiego.
Urlop wychowawczy a umowa zlecenie
Pracujesz na umowie zlecenie? Niestety nie możesz skorzystać z urlopu wychowawczego. Możesz jednak podjąć pracę dodatkową, ale wyłącznie na umowę zlecenie lub umowę o dzieło. Nie masz obowiązku informowania swojego dotychczasowego pracodawcy o tym, że pracujesz w czasie urlopu wychowawczego.
Urlop wychowawczy a staż pracy i emerytura
Zgodnie z przepisami wychowawcze wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Co oznacza, że czas przebywania na urlopie wychowawczym wlicza się także do emerytury, ponieważ jest tzw. okresem składkowym.
Wysokość emerytury zostaje wyliczona po zakończeniu urlopu wychowawczego i wynosi 60 proc. wynagrodzenia prognozowanego za ten czas.
Urlop wychowawczy zaraz po macierzyńskim – jak to działa? Można powiedzieć, że urlop wychowawczy jest niezależny od pozostałych urlopów związanych z rodzicielstwem. Możesz z niego skorzystać w dowolnym momencie do czasu, gdy twoje dziecko skończy 6 lat.
Wychowawcze wpływa na długość urlopu wypoczynkowego, który zależy od długości stażu pracy. W praktyce wygląda to następująco:
- zaczynając urlop wychowawczy po 1 stycznia zachowujesz prawo do urlopu wypoczynkowego przysługującego Ci w danym roku;
- zaczynając urlop wychowawczy 1 stycznia (zakładając, że trwa on pełny rok) tracisz prawo do urlopu wypoczynkowego;
- zaczynając urlop 1 stycznia (zakładając, że wrócisz do pracy w ciągu roku) zachowujesz prawo do urlopu wypoczynkowego, który jest liczony proporcjonalnie za czas przepracowany w ciągu roku.
Czy wiesz, że będąc rodzicem możesz również skorzystać z 2 dni urlopu na żądanie na opiekę nad dzieckiem oraz z urlopu opiekuńczego?
Ochrona przed zwolnieniem w trakcie urlopu wychowawczego
Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym jest chroniona przed zwolnieniem z pracy, o czym mówi Kodeks pracy. Zgodnie z nim pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać Twojej umowy o pracę od dnia złożenia przez Ciebie wniosku o urlop wychowawczy, aż do dnia zakończenia urlopu.
Chociaż są pewne wyjątki, w których rozwiązanie umowy może nastąpić:
- ogłoszenie przez pracodawcę upadłości lub likwidacji;
- pojawienie się przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika;
- zwolnienia grupowe.
Ciąża w trakcie wychowawczego – co w takiej sytuacji?
Ciąża w trakcie wychowawczego? W tej sytuacji masz dwie możliwości: możesz pozostać na urlopie wychowawczym lub przejść na zwolnienie lekarskie.
Wybierając L4 otrzymasz zasiłek chorobowy z tytułu ciąży w wysokości 100 proc. wynagrodzenia otrzymywanego przed porodem. W tym celu należy przerwać urlop wychowawczy i chociaż na jeden dzień wrócić do pracy, aby poinformować pracodawcę o ciąży i planowanym L4.
Następnie od dnia porodu możesz korzystać z pełnego urlopu macierzyńskiego, potem rodzicielskiego oraz zdecydować się na urlop wychowawczy na drugie dziecko, który nie zależy od tego czy dziecko jest pierwszym czy kolejnym dzieckiem
Jeśli zaś, będąc w ciąży na urlopie wychowawczym, nie podejmiesz żadnych kroków, aby wrócić do pracy – nie skorzystasz z praw przysługującym ciężarnym pozostającym na etacie. Jedyne co otrzymasz to zasiłek macierzyński po urodzeniu dziecka (urlop macierzyński nie będzie Ci przysługiwał).
Jak wygląda powrót do pracy po urlopie wychowawczym?
Wracasz do pracy po urlopie wychowawczym? Pracodawca zobowiązany jest, aby dopuścić Cię do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku. Jeśli z pewnych przyczyn jest to niemożliwe (np. z powodu likwidacji stanowiska) musisz otrzymać stanowisko równorzędne z tym zajmowanym przed urlopem z nie niższym wynagrodzeniem od wcześniej przysługującego wynagrodzenia.
Zajrzyj też do innych artykułów od Ciekawego CV:
Curriculum Vitae, czyli CV – jak napisać?
Sabbatical – co to znaczy? Czym jest urlop sabatowy?
Zmiana pracy – kiedy i jak zmienić pracę bez stresu?
Zdjęcie biznesowe damskie a zdjęcie męskie – po co je robić? Czym się charakteryzuje?
Headhunter – kto to? Czym się zajmuje? Ile zarabia?
Wolny zawód – co to jest wolny zawód? Lista wolnych zawodów
Onboarding pracowników – jak powinien przebiegać proces onboardingu?
Prawnik – ile zarabia prawnik? Co robić po prawie?
Kontroler ruchu lotniczego – ile zarabia kontroler lotów? Jakie wymagania trzeba spełnić?
Okresowa ocena pracownika + metody oceniania pracowników
Spedytor kto to? Co robi i czym zajmuje się spedytor?
Jak opisać sekcję “o mnie” w CV? Co napisać o sobie w CV?
Elementy CV – jaka jest odpowiednia budowa CV?
Jakie są rodzaje umów o pracę? Poznaj typy umów o pracę
