Znalazłeś właśnie wymarzoną pracę? Musisz wiedzieć, że rodzaj zawartej umowy zależy od woli Twojej i przyszłego pracodawcy. Możliwości jest całkiem sporo – umowa o pracę, zlecenie, o dzieło czy umowa B2B. Każda z nich określa nieco odmienne zasady współpracy. Dlatego zanim podejmiesz decyzję – sprawdź, jaki rodzaj zatrudnienia będzie dla Ciebie korzystniejszy. Umowa o pracę czy umowa zlecenie? Poznaj podstawowe różnice obu tych umów.
Spis treści:
- Umowa o pracę a umowa zlecenie – opis obu form zatrudnienia
- Czym się różni umowa o pracę a zlecenie?
- Umowa o pracę a zlecenie – rozwiewamy wątpliwości
Umowa o pracę a umowa zlecenie – opis obu form zatrudnienia
Według polskiego prawa, praca może być świadczona na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę) lub umów cywilnoprawnych (umowa zlecenie). To pracodawca oraz pracownik decydują o tym, jaką umowę podpiszą. Każda z nich posiada własne charakterystyczne cechy i co ważne, o rodzaju umowy decyduje jej charakter, a nie nazwa wpisana w dokumencie.
Umowa o pracę polega na świadczeniu pracy na podstawie stosunku pracy, który został zdefiniowany w art. 22 §1 Kp: Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Na podstawie powyższego artykułu można wywnioskować, że stosunek pracy oznacza:
- osobiste wykonywanie pracy przez pracownika;
- wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy;
- wykonywanie pracy w określonym miejscu i czasie;
- wykonywanie pracy pod kierownictwem;
- wykonywanie pracy za wynagrodzenie.
Umowa zlecenie oznacza, że zleceniobiorca zobowiązuje się wykonać daną usługę na rzecz zleceniodawcy. W tym przypadku nie można mówić o pracowniku i zatrudniającym, a właśnie zleceniobiorcy i zleceniodawcy. Umowa zlecenie jest zatrudnieniem niepracowniczym, co oznacza, że należy do grupy umów cywilnoprawnych. Nie została więc uregulowana w przepisach Kodeksu pracy, a w przepisach Kodeksu cywilnego. Art. 734 Kc wskazuje, że:
§ 1. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Podanie o pracę – zobacz, jak przygotować taki wniosek
Umowa zlecenie vs umowa o pracę – jakie są podstawowe różnice między nimi? Tego dowiesz się z poniższego rozdziału.
Czym się różni umowa o pracę a zlecenie?
Umowa o pracę to przede wszystkim stabilność zatrudnienia i liczne przywileje pracownicze. Umowa zlecenie daje z kolei większą swobodę. To najczęściej wymieniane różnice. Poznaj jeszcze inne!
Różnica między umową o pracę a zlecenie
| Umowa o pracę | Umowa zlecenie |
| Podstawę prawną stanowi Kodeks pracy | Podstawę prawną stanowi Kodeks cywilny |
| Pracodawca narzuca miejsce i godziny pracy | Brak wyznaczonego miejsca i godzin pracy |
| Gwarancja minimalnego wynagrodzenia | Gwarancja jedynie minimalnej stawki godzinowej |
| Osobiste świadczenie pracy – nie można wskazać zastępstwa | Możliwość powierzenia pracy zastępcy – osobie wskazanej przez zleceniobiorcę |
| Prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego | Nie przysługuje płatny urlop wypoczynkowy |
| Prawo do urlopu okolicznościowego | Nie przysługuje urlop okolicznościowy |
| Prawo do urlopu na żądanie | Nie przysługuje urlop na żądanie |
| Prawo do zasiłku macierzyńskiego i urlopu na opiekę nad dzieckiem | Prawo do zasiłku macierzyńskiego i urlopu na opiekę nad dzieckiem jedynie w przypadku opłacania dobrowolnych składek na ubezpieczenie chorobowe |
| Prawo do zwolnienia lekarskiego | Prawo do zwolnienia lekarskiego jedynie w przypadku opłacania dobrowolnych składek na ubezpieczenie chorobowe |
| Możliwość dochodzenia roszczeń przed Sądem pracy | Możliwość dochodzenia roszczeń przed Sądem cywilnym |
| Pracodawca wydaje polecenia związane z pracą | Brak konkretnych wskazówek lub poleceń od pracodawcy |
| Obowiązek przedłużenia umowy z pracownicą w ciąży | Nie ma konieczności przedłużenia umowy z pracownicą w ciąży |
| Prawo do rekompensaty za nadgodziny w postaci czasu wolnego lub wypłaty dodatku | Nie przysługuje prawo do do rekompensaty za nadgodziny |
| Obowiązują zasady i okresy wypowiedzenia zgodne z Kodeksem pracy | Umowa może zostać wypowiedziana w każdym momencie |
| Składki na ubezpieczenie: emerytalne, chorobowe, rentowe, zdrowotne i wypadkowe opłaca pracodawca i pracownik | Jeżeli umowa zlecenie jest jedynym tytułem do ubezpieczeń społecznych – składki na ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne opłaca zleceniodawca. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne |
Umowa zlecenie oferuje dużą dowolność, dlatego często zawiera dodatkowe ustalenia. Strony mogą umówić się na płatny urlop wypoczynkowy, okres wypowiedzenia czy też dodatek za przepracowane nadgodziny.
Umowa o pracę a zlecenie – rozwiewamy wątpliwości
Umowa o pracę a umowa zlecenie – składki ZUS
Jak wynika z powyższej tabeli – umowa o pracę i umowa zlecenie różnią się liczbą oraz sposobem opłacania składek. Na umowie o pracę pracownik opłaca (jest to odciągane z wypłaty):
- ubezpieczenie zdrowotne,
- ubezpieczenie chorobowe,
- ubezpieczenie emerytalne,
- ubezpieczenie rentowe.
Pracodawca z kolei (częściowo lub w całości) opłaca za pracownika:
- ubezpieczenie rentowe,
- ubezpieczenie emerytalne,
- ubezpieczenie wypadkowe,
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.
W przypadku umowy zlecenie, zleceniobiorca dobrowolnie opłaca ubezpieczenie chorobowe, a zleceniodawca (częściowo lub w całości):
- ubezpieczenie zdrowotne,
- ubezpieczenie rentowe,
- ubezpieczenie emerytalne,
- ubezpieczenie wypadkowe,
- Fundusz Pracy,
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Umowa o pracę i umowa zlecenie jednocześnie
Obowiązujące prawo nie zakazuje zatrudniania pracownika na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenie jednocześnie. Co oznacza, że pracownik pozostający w stosunku pracy, może dla tego samego pracodawcy świadczyć pracę dodatkowo na podstawie umowy zlecenie – pod warunkiem, że dotyczy ona innego zakresu czynności, niż wskazanego w umowie o pracę. Dodatkowo umowa zlecenie zawarta z pracodawcą, z którym pozostajesz w stosunku pracy, będzie podlegała wszystkim składkom na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. W praktyce, wynagrodzenia z obu umów u jednego pracodawcy stanowią jedną podstawę do odprowadzania składek ZUS.
Przerwa w pracy – ile przerwy przysługuje pracownikowi?
Dwie umowy u różnych pracodawców 2025
Często dochodzi do sytuacji, w której osoba na etacie, decyduje się podjąć dodatkowe zatrudnienie u innego przedsiębiorcy – zwykle na podstawie umowy zlecenie. Należy zaznaczyć, że nie ma żadnego problemu w podpisywaniu takich umów jednocześnie, ale warto wiedzieć, że prowadzi to do sytuacji nazwanej “zbiegiem tytułów ubezpieczeń”. Jak należy to rozwiązać?
Przede wszystkim powinieneś dostarczyć drugiemu przełożonemu specjalny dokument zaświadczający o zatrudnieniu w innej firmie na podstawie umowy o pracę. Dodatkowa umowa zlecenie z osobą będącą na etacie powoduje, że ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu zlecenia mają charakter dobrowolny a nie obowiązkowy (obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna). Chyba że podstawa wymiaru składek nie jest równa kwocie minimalnego wynagrodzenia – wtedy powyższa zasada nie obowiązuje.
Czy umowa zlecenie może być na czas nieokreślony?
Taka sytuacja jest prawnie dopuszczalna. Jeśli zleceniodawca powierza zleceniobiorcy stałe wykonywanie konkretnych czynności, może podpisać z nim umowę zlecenie na czas nieokreślony. Aby nie przybrała ona formy umowy o pracę nie może polegać na ścisłym wykonywaniu poleceń przełożonego w określonym przez niego miejscu i czasie.
Umowa zlecenie a ubezpieczenie
Osoba wykonująca swoje zadania na podstawie umowy zlecenie, podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu – niezależnie od wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia.
Sprawdź też:
Project manager – kim jest i jaki ma zakres obowiązków?
Okres ochronny przed emeryturą – ile lat przed emeryturą jest okres ochronny?
Bon turystyczny – do kiedy jest ważny? Jak aktywować bon turystyczny?
Czym są kwalifikacje zawodowe? Jak w CV opisać swoje kwalifikacje w zawodzie?
List motywacyjny i CV pracownik produkcji
Jak negocjować podwyżkę i wynagrodzenie?
Staż pracy – Co wlicza się do lat pracy? Jak liczyć staż pracy?
Testy psychologiczne dla kierowców i do wojska – kto musi zdawać psychotesty?
Jak stworzyć profesjonalne video CV? Czy CV multimedialne pomaga zdobyć pracę?
Emerytury stażowe – kiedy emerytury stażowe wejdą w życie? Zobacz najnowsze informacje o emeryturach stażowych
Stewardessa / steward: jak zostać stewardessą? Ile zarabia stewardessa?
