Impreza urodzinowa, ślub, wizyta u lekarza, wycieczka – wiele takich i podobnych rzeczy jesteś w stanie zaplanować. Zazwyczaj w tym celu prosisz o urlop wypoczynkowy lub okolicznościowy. Ale co w sytuacji nagłej potrzeby? Kiedy przytrafia się nieoczekiwana sytuacja? Wtedy z pomocą przychodzi urlop na żądanie. Na jakich zasadach możesz skorzystać z tego przywileju? Ile jest urlopu na żądanie? Poznaj najważniejsze zasady!
Urlop na żądanie – spis treści:
- Urlop na żądanie 2024 – na czym polega?
- Urlop na żądanie – Kodeks pracy:
- Czy urlop na żądanie jest płatny?
- Urlop na żądanie – kiedy zgłosić?
- Czy można wziąć 4 dni urlopu na żądanie pod rząd?
- Czy można wziąć urlop na żądanie w pierwszym miesiącu pracy?
- Urlop na żądanie – najważniejsze informacje
Urlop na żądanie 2024 – na czym polega?
Kodeks pracy jest najważniejszym aktem normatywnym, skierowanym do osób zatrudnionych, który reguluje prawa i obowiązki objęte stosunkiem pracy. Warto znać przynajmniej podstawowe jego przepisy, aby wiedzieć:
A także: kiedy można wziąć urlop na żądanie? Znajomość prawa pracy, daje możliwość korzystania z przywilejów pracowniczych i pozwoli Ci efektywniej pracować. Zacznijmy od tego, czym jest urlop na żądanie? To typ dni wolnych, który powinien służyć pracownikowi wyłącznie jako plan awaryjny w sytuacjach kryzysowych. Najczęściej wtedy, kiedy nie jesteś w stanie stawić się na swoim stanowisku z przyczyn losowych i niezależnych do Ciebie.
Urlop na żądanie często bywa nazywany kacowym i choć nie musisz tłumaczyć się z jego wykorzystania – powinien służyć załatwieniu nagłej sprawy, wyleczeniu chwilowej niedyspozycji zdrowotnej czy rozwiązaniu niespodziewanego zdarzenia życiowego. Przykłady sytuacji, w których jest on całkowicie uzasadniony:
- śmierć bliskiej osoby, po której nie przysługuje urlop okolicznościowy (ciotka, kuzyn, przyjaciel);
- nagła choroba lub wypadek bliskiej Ci osoby;
- złe samopoczucie uniemożliwiające przyjście do pracy, a które nie jest na tyle groźne, że nie wymaga zwolnienia chorobowego L4, np. zatrucie pokarmowe czy migrena;
- niespodziewane sytuacje losowe np. awaria auta, opóźnienie środka transportu, zatrzaśnięcie kluczy.
Ważna kwestia: urlop na żądanie przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Nie dotyczy więc umowy zlecenie, umowy o dzieło czy umowy B2B.
Urlop na żądanie – ile dni?
Zastanawiasz się ile dni urlopu na żądanie przysługuje Ci w ciągu roku? Są to dokładnie 4 dni z puli całego urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni, w zależności od stażu pracy). Co jeśli pracujesz na pół etatu? Liczba tych dni pozostaje niezmienna, bez względu na wymiar czasu pracy. Musisz jednak wiedzieć, że nie są to dodatkowe dni wolne, ten czas zostanie odliczony od Twojego urlopu wypoczynkowego.
Jeśli cały przysługujący Ci urlop wypoczynkowy wykorzystasz na wakacyjne wyjazdy, a któregoś dnia znajdziesz się w podbramkowej sytuacji – nie otrzymasz urlopu na żądanie. Jedynym wyjściem będzie wtedy urlop bezpłatny.
Napisz profesjonalny wniosek o urlop bezpłatny
A co w sytuacji, gdy nie wykorzystasz urlopu na żądanie? Po prostu przepadnie. Nie możesz wykorzystać go w kolejnym roku kalendarzowym i tym samym zyskać np. 8 dni urlopu na żądanie. Nie otrzymasz także ekwiwalentu pieniężnego. Wraz z końcem roku, urlop wypoczynkowy, który pozostał w Twojej puli – przechodzi na kolejny rok w normalnym trybie – bez możliwości wykorzystania go jako urlop na żądanie.
Urlop na żądanie a zmiana zatrudnienia
Urlop na żądanie ma określony limit, 4 dni na rok kalendarzowy – bez względu na to u ilu pracodawców byłeś zatrudniony. Jak to wygląda w praktyce? Jeżeli w kwietniu zaczynasz pracę w nowym miejscu, a od stycznia do kwietnia poprosiłeś o jeden dzień urlopu na żądanie w poprzedniej firmie – to od kwietnia do grudnia pozostają Ci jeszcze 3 takie dni. Właśnie dlatego informacja o wykorzystanym urlopie na żądanie umieszczana jest w świadectwie pracy.
Urlop na żądanie – Kodeks pracy:
Podstawowe kwestie dotyczące urlopu na żądanie, zostały uregulowane w art. 1672 oraz w art. 1673 Kodeksu pracy:
Art. 1672 Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Art. 1673 Łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika na zasadach i w trybie określonych w art. 1672 nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni, niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy.
Czy urlop na żądanie jest płatny?
Z racji tego, że urlop na żądanie stanowi część urlopu wypoczynkowego – jest on całkowicie płatny. Warto wiedzieć, że wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy uwzględnia zarówno stałe, jak i zmienne elementy wynagrodzenia.
Zobacz, ile wynosi minimalne wynagrodzenie?
Urlop na żądanie – kiedy zgłosić?
Urlop na żądanie to szczególny przywilej pracowniczy, rządzący się swoimi prawami. Powstał po to, aby osoby zatrudnione miały możliwość skorzystania z dnia wolnego bez wcześniejszego powiadamiania pracodawcy. Jak wziąć urlop na żądanie? Możesz taką chęć zgłosić nawet w dniu, w którym chcesz go wykorzystać, ale nie później niż rano. Sytuacja, w której nie przychodzisz do pracy i po południu informujesz przełożonego o wykorzystaniu urlopu na żądanie – jest wręcz niedopuszczalna i może zostać uznana jako porzucenie pracy.
Wiele osób zastanawia się, jak poprosić o urlop na żądanie? Wiele zależy od polityki firmy i Twoich relacji z pracodawcą. Możesz to zrobić mailowo, telefonicznie, a nawet przez SMS. Nie musisz przygotowywać specjalnego pisma, ale wniosek o urlop na żądanie warto przygotować następnego dnia i dostarczyć po powrocie do pracy. Pamiętaj, że nie spoczywa na Tobie obowiązek informowania swojego szefa o powodzie, dla którego bierzesz wolne na żądanie. Jest to prywatna kwestia każdego zatrudnionego i nie powinieneś niczego wyjaśniać, ani też usprawiedliwiać.
Urlop na żądanie – wniosek
Miejscowość i data
Imię i nazwisko pracownika
Stanowisko
Adres e-mail
Nr telefonu
Imię i nazwisko pracodawcy
Stanowisko
Nazwa firmy
Adres firmy
WNIOSEK O URLOP NA ŻĄDANIE
Korzystając z przysługującego uprawnienia, wnoszę o udzielenie urlopu wypoczynkowego w trybie „na żądanie” w dniu 13 kwietnia 2020 r.
Jednocześnie oświadczam, że dotychczas wykorzystałem 2 dni urlopu wypoczynkowego na podstawie art. 1672 Kodeksu pracy.
Z poważaniem,
Podpis pracownika
Dzień na żądanie – odmowa pracodawcy
Kodeks pracy gwarantuje zatrudnionym pewne prawa, wśród których wymienia się między innymi prawo do wypoczynku i nieprzerwanego urlopu.
Art.. 161 Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo.
W związku z tym, pracodawca nie może odmówić Ci skorzystania z urlopu na żądanie – z jednym wyjątkiem.
Art. 100 Kodeksu pracy, mówi o tym, że obowiązkiem pracownika jest: dbanie o dobro zakładu pracy, ochrona jego mienia oraz zachowywanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
Czy ma to związek z urlopem na żądanie? Owszem ma – jeżeli firma przeżywa kryzys lub zatrudnia niewielu pracowników (a jeden z nich wcześniej złożył wniosek o urlop wypoczynkowy) – pracodawca może powołać się na ten paragraf i odmówić udzielenia wolnego dnia.
Musisz wiedzieć, że skorzystanie z urlopu na żądanie bez zgody przełożonego może zostać potraktowane jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, a więc skutkować rozwiązaniem umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym.
Urlop na żądanie – kiedy zgłosić, a kiedy jest bezpodstawny?
Tak, jak pisaliśmy wyżej, urlop na żądanie może zostać wykorzystany w wyjątkowych okolicznościach, które sprawiają, że nie będziesz w stanie dotrzeć do pracy. Jeśli od dłuższego czasu wiesz o swojej nieobecności danego dnia – możesz skorzystać z innych możliwości, jakie przysługują każdemu zatrudnionemu.
Czy można wziąć 4 dni urlopu na żądanie pod rząd?
Sam decydujesz, jak wykorzystasz przysługujące Ci dni wolne. Kombinacji jest kilka:
- cztery osobne dni wolne na żądanie;
- dwa razy po dwa dni wolne na żądanie;
- trzy dni razem + jeden osobno;
- cztery dni urlopu na żądanie jednocześnie.
Czy można wziąć urlop na żądanie w pierwszym miesiącu pracy?
Na urlop tego typu nie ma wpływu staż pracy, okres próbny czy liczba dni przepracowanych w danej firmie. Zostaje on przyznany na takich samych zasadach co urlop wypoczynkowy. Chyba że w poprzedniej firmie wykorzystałeś już jakiś dzień na żądanie w tym samym roku, co podjąłeś zatrudnienie w nowym miejscu.
Urlop na żądanie – najważniejsze informacje
- Każdej zatrudnionej osobie przysługują 4 dni urlopu na żądanie w ciągu roku;
- Wymiar urlopu na żądanie nie jest zależny od trybu zatrudnienia;
- Urlop na żądanie przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę;
- Urlop na żądanie jest w 100 proc. płatny;
- Chęć skorzystania z urlopu na żądanie musi zostać zgłoszona do pracodawcy najpóźniej rano – w dniu, w którym nie możesz stawić się w pracy;
- Nieobecność możesz zgłosić mailowo, telefonicznie lub za pomocą SMSa;
- Pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na żądanie, jednak istnieją wyjątki od tej reguły (pracownik działa na szkodę firmy);
- Urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego.
Zajrzyj też do pozostałych artykułów:
Project manager – kim jest i jaki ma zakres obowiązków?
Okres ochronny przed emeryturą – ile lat przed emeryturą jest okres ochronny?
Bon turystyczny – do kiedy jest ważny? Jak aktywować bon turystyczny?
Czym są kwalifikacje zawodowe? Jak w CV opisać swoje kwalifikacje w zawodzie?
List motywacyjny i CV pracownik produkcji
Jak negocjować podwyżkę i wynagrodzenie?
Testy psychologiczne dla kierowców i do wojska – kto musi zdawać psychotesty?
Jak stworzyć profesjonalne video CV? Czy CV multimedialne pomaga zdobyć pracę?
Emerytury stażowe – kiedy emerytury stażowe wejdą w życie? Zobacz najnowsze informacje o emeryturach stażowych
CEO – co oznacza popularny skrót CEO oraz CTO, COO i CFO?
Dane personalne w CV – co zawierają dane kontaktowe? Jakich danych nie podawać?
